دانشگاه تهران
پژوهشهای روستائی
2008-7373
2423-7787
1
3
2011
02
20
روشهای حمایت از جامعه روستایی بهوسیله موافقتنامههای کشاورزی در سازمان تجارت جهانی و ارائه رهنمودهایی برای ایران
1
24
FA
محمدرضا
بخشی
کارشناس ارشد توسعه روستایی، مؤسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
m_r_bakhshi3922@yahoo.com
زینب
ملایی
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، شهرداری تهران
mollaei.z@yahoo.com
آتوسا
بختیاری
کارشناس ارشد توسعه روستایی، مؤسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
bakhtiari.at@gmail.com
جامعه روستایی از جهانی شدن تأثیر میپذیرد، و یکی از روشهای رسمی پیوستن به فرایندهای بینالمللی پیوستن به سازمان تجارت جهانی (WTO) است. در سازمان تجارت جهانی، برای «روستاها» موافقتنامه مستقل و جداگانهای دیده نشده است و رفتار با جامعه روستایی از طریق سایر موافقتنامهها صورت میپذیرد، که مرتبطترین آنها موافقتنامه کشاورزی است. موافقتنامه کشاورزی در سه حوزه «دسترسی به بازار»، «یارانههای صادراتی» و «حمایتهای داخلی» تعهداتی را برای اعضای سازمان تعیین کرده است. مهمترین اهرم برای حمایت از توسعه روستایی از طریق تعهدات بخش کشاورزی به شمار میآید. حمایتهای داخلی دارای سه جعبه آبی، سبز و زرد است. جعبه سبز از جمله حمایتهایی است که به شرط عدم انحراف تجاری و یا حداقل تأثیر در انحراف تجاری عمدتاً از تعهدات کاهشی معاف است . هدف این مقاله شناسایی و تحلیل این نوع حمایتها و ارائه رهنمودهایی برای حمایت از جامعه روستایی در قالب این گروه است. روش انجام تحقیق از نوع تحلیل محتواست؛ بدین ترتیب که بهمنظور دستیابی به هدف، اسناد 38 عضو سازمان تجارت جهانی که دارای جعبه سبز بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند و در نهایت 17 عضو برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. نتایج نشان میدهد که کمک به پروژههای آبیاری و آب روستایی، حمایت از کسبوکارهای کوچک روستایی، حمایت از تعاونیهای روستایی و کمک به صنایع روستایی به وفور در جعبه سبز اعضا مشاهده میشود. همچنین پرداختهای مربوط به جبران بلایای طبیعی (خشکسالیها، سیل و طوفان) به عنوان ابزار حمایتی بستگی به شرایط زمان و مکان بسیاری از اعضا دارد.
جعبه سبز,حمایت داخلی,روستا,سازمان تجارت جهانی (WTO).,موافقتنامه کشاورزی
https://jrur.ut.ac.ir/article_22178.html
https://jrur.ut.ac.ir/article_22178_c2a9af6a3a1df20b8518c7e23e26969e.pdf
دانشگاه تهران
پژوهشهای روستائی
2008-7373
2423-7787
1
3
2011
02
20
مشکلات و محدودیتهای گردشگری روستایی
با استفاده از نظریه بنیانی (مورد: روستای حریر، استان کرمانشاه)
25
52
FA
عبدالحمید
پاپزن
دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی
papzan.a@gmail.com
پرستو
قبادی
دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه رازی
pl_gh@yahoo.com
کیومرث
زرافشانی
دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی
zaraafshani@yahoo.com
شهپر
گراوندی
دانشجوی دکترای توسعه کشاورزی، دانشگاه رازی
sh_geravandi@yahoo.com
گردشگری روستایی یکی از شاخههای فرعی صنعت گردشگری است که عدهای آن را بخشی از بازار گردشگری و عدهای دیگر سیاستی برای توسعه روستایی قلمداد میکنند. اکنون که روستاییان ما با مشکلاتی همچون بیکاری، بهرهوری پایین کشاورزی، مهاجرت روزافزون به شهرها و حاشیهنشینی مواجهاند، توسعة گردشگری روستایی میتواند در جهت رفع این معضلات مؤثر باشد و چونان نوشدارویی باعث تجدید حیات روستاها شود. در این زمینه با بهرهگیری از پارادایم کیفی و نظریه بنیانی در این پژوهش به مطالعة موردی مشکلات و محدودیتهای گردشگری روستایی در روستای حریر استان کرمانشاه پرداخته شد. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبة عمیق، مشاهده مستقیم، تهیه عکس و فیلم، اسناد و مدارک کتابخانهای و اینترنتی استفاده شد. روایی پژوهش را نیز کارشناسان سازمان میراث فرهنگی استان کرمانشاه تأیید کردند. نتایج نشان داد که مشکلات گردشگری روستایی در روستای حریر عبارتاند از: فقدان امکانات زیربنایی و رفاهی، عدم درک صحیح روستاییان و مسئولان از گردشگری روستایی، کمرنگ شدن جاذبههای فرهنگی روستا، فقدان شبکه اطلاعرسانی صحیح و بموقع، عدم حمایت و توجه کافی دولت. محدودیتها نیز شامل اینهاست: فقدان اطلاعات دقیق آماری، و تغییرات اقلیمی.
پژوهش کیفی,روستای حریر,کرمانشاه,گردشگری روستایی,نظریه بنیانی
https://jrur.ut.ac.ir/article_22179.html
https://jrur.ut.ac.ir/article_22179_dbe7a9841fc75aeebad0f0f7c43d8e11.pdf
دانشگاه تهران
پژوهشهای روستائی
2008-7373
2423-7787
1
3
2011
02
20
تحلیلی بر وضعیت رفتارهای فرهنگی در نواحی روستایی کشور
53
82
FA
عباس
امینی فسخودی
استادیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه اصفهان
a.aminil@tr.ui.ac.ir
مقاله حاضر حاصل مطالعهای با هدف بررسی و تحلیل رفتارهای فرهنگی در مناطق روستایی کشور است. با انجام پردازشهای مفصل و چندمرحلهای به کمک روشهای تجزیه و تحلیل چندمعیاره بر روی دادههای اولیه، 20 شاخص ترکیبی ثانویه و از مجموعه این شاخصها نیز 3 شاخص عمده و اصلی تحقیق مربوط به حوزههای «فعالیتهای فرهنگی»، «دسترسی به کالاهای فرهنگی» و «مصرف کالاهای فرهنگی» به دست آمد. پس از توصیف هر کدام از 23 متغیر به دستآمده و نیز تشریح وضعیت استانهای کشور در هر کدام از آنها، رتبهبندی و تعیین درجه بهینگی مناطق روستایی کشور در هر کدام از 3 حوزه عمده مورد مطالعه، با استفاده از آنالیز تاکسونومی مشخص گردید. در ادامه با استفاده از تجزیه کلاستر، خوشهبندی فرهنگی مناطق روستایی کشور نیز در 3 طبقة ضعیف، متوسط و نسبتاً خوب به ترتیب شامل 5، 16 و 7 استان انجام شد. نتایج حاکی از وضعیت نامساعد مصرف کالاهای فرهنگی در مقایسه با میزان دسترسی به این کالاهاست و به طور کلی پایین بودن سطح بهرهوری فرهنگی در مناطق روستایی کشور را نشان میدهد؛ گرچه دسترسیها نیز وضعیت چندان مطلوبی ندارد. خوشهبندی و تاکسونومیهای انجامشده نیز گرچه رتبهبندیهای متفاوتی را در هر کدام از 3 حوزة مورد مطالعه نشان میدهد، لکن نامساعدترین وضعیتها همواره به مناطق مرزی کردستان و سیستان تعلق داشته است که در جای خود مسئله بسیار در خور تأملی است، در حالیکه بوشهر دارای وضعیت کاملاً متفاوتی است.
آنالیز تاکسونومی و آنالیز خوشهای.,امکانات فرهنگی,تحلیل چندمعیاره,فرهنگ,فعالیتهای فرهنگی,مصرف کالاهای فرهنگی,مناطق روستایی
https://jrur.ut.ac.ir/article_22180.html
https://jrur.ut.ac.ir/article_22180_693145bd065173732ca238a80e25b9a9.pdf
دانشگاه تهران
پژوهشهای روستائی
2008-7373
2423-7787
1
3
2011
02
20
تحلیل عوامل مؤثر بر نحوه استفاده از تسهیلات بانکی کشاورزی (مورد: شهرستان خوی)
83
108
FA
حجت
ورمزیاری
دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران
varmazyari@ut.ac.ir
خلیل
کلانتری
دانشیار مدیریت و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران
khalil_kalantari@yahoo.com
حسین
شعبانعلی فمی
دانشیار مدیریت و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران
hfami2001@yahoo.com
با وجود اینکه اعتبارات رسمی کشاورزی نقش عمدهای در تأمین سرمایه مورد نیاز برای توسعه کشاورزی میتوانند ایفا کنند، ولی شواهد حاکی از آن هستند که بخش زیادی از وامهای کشاورزی، دچار مخاطرات اخلاقی گردیدهاند. پژوهش حاضر، براساس الگوی نظری ترکیبی که پژوهشگر طراحی کرده است، در پی بررسی نحوه هزینهکرد وامهای کشاورزی و عوامل مؤثر بر هدایت صحیح آنهاست. نمونه تحقیق (120 نفر) از بین جامعه آماری (4592 نفر) شامل کشاورزان شهرستان خوی که در بین سالهای 1386-1381 حداقل یک بار وام کشاورزی دریافت کردهاند، با استفاده از روش طبقهای با انتساب متناسب انتخاب شد. یافتههای مطالعه نشان داد، تنها 8/37 درصد از کشاورزان مورد مطالعه، وام دریافتی را به طور کامل در مسیر کشاورزی هدایت کردهاند و 4/18 درصد از آنان کاملاً دچار انحراف گردیده و بقیه وامها نیز تا حدودی در این زمینه دچار انحراف شدهاند. طبق یافتهها، زمین زیرکشت 91 درصد از کشاورزان، 2 هکتار و کمتر بوده است که نشاندهنده خردی شدید اراضی و فراهم نبودن زمینه لازم برای بهکارگیری سرمایه است. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون بیانگر آن است که متغیرهای مبلغ وام پرداختی، تعداد دفعات نظارت کارشناسان بانک بر نحوه مصرف وام و سطح مالکیت اجرایی در سال زراعی 1386-1385، در مجموع، 60 درصد از تغییرات متغیر وابسته میزان مصرف وامهای کشاورزی در فعالیتهای کشاورزی را تبیین کردهاند.
تسهیلات بانکی,مخاطرات اخلاقی,نظارت کارشناسان,وامهای کشاورزی
https://jrur.ut.ac.ir/article_22181.html
https://jrur.ut.ac.ir/article_22181_ae6d36f39d97f0a98ebfbe92cda34ed3.pdf
دانشگاه تهران
پژوهشهای روستائی
2008-7373
2423-7787
1
3
2011
02
20
واکاوی و تبیین تأثیر خشکسالی بر مناطق روستایی شهرستان زنجان
(مطالعه موردی: روستای حاجآرش)
109
130
FA
روحاله
رضایی
استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
r_rezaei2@znu.ac.ir
سیدمحمود
حسینی
دانشیار دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران
sm.hosseini@ut.ac.ir
امید
شریفی
مربی دانشکده کشاورزی جیرفت، دانشگاه شهید باهنر کرمان
sharifi_o@yahoo.com
با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر با هدف «واکاوی و تبیین تأثیر خشکسالی در مناطق روستایی شهرستان زنجان» صورت پذیرفت. این تحقیق از نظر ماهیت، از نوع پژوهشهای کمی، از لحاظ میزان و درجه کنترل، غیرآزمایشی و از نظر نحوة گردآوری دادهها، از نوع تحقیقات میدانی قلمداد میشود. جامعه آماریِ تحقیق را 683 نفر از کشاورزان روستای حاجآرش تشکیل دادهاند که با توجه به جدول مورگان و کرجس، تعداد 250 نفر از آنان از طریق نمونهگیری تصادفی ساده برای انجام تحقیق انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه استفاده گردید. اعتبار (روایی) پرسشنامه با نظر پانل متخصصان و صاحبنظران در زمینه موضوع مورد پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. دادههای گردآوری شده با استفاده از نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی (شامل فراوانی، درصد و میانگین) و آمار استنباطی (شامل تحلیل عاملی) و همچنین بررسی وضعیت منطقه از نظر شدت خشکسالی از شاخص استانداردشدة بارش (SPI) استفاده شد. نتایج بهدست آمده براساس شاخص SPI در خصوص وقوع خشکسالی در منطقه مورد مطالعه بین سالهای 1384 تا 1387 حاکی از آن بود که طی سالهای 1385 و 1386 منطقه مورد مطالعه در وضعیت خشکسالی ملایم و در سال 1387 در وضعیت خشکسالی متوسط بوده است. همچنین یافتههای تحلیل عاملی نشان داد که تأثیر خشکسالی در روستای حاجآرش در سه عامل اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی ـ روانشناختی ظاهر میشود، که این سه عامل در مجموع در حدود 39/61 درصد واریانس را تبیین میکنند.
اقتصاد روستایی,توسعه روستایی,خشکسالی,شهرستان زنجان
https://jrur.ut.ac.ir/article_22182.html
https://jrur.ut.ac.ir/article_22182_c8a8082922d9ee014bab19e7519ffdf5.pdf
دانشگاه تهران
پژوهشهای روستائی
2008-7373
2423-7787
1
3
2011
02
20
تأثیرات سرمایهگذاریهای عمرانی در توانمندسازی روستاها
(مطالعه موردی: روستاهای بخش ابوزیدآباد ـ شهرستان کاشان)
131
152
FA
محسن
شاطریان
استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه کاشان
shaterian2@kashanu.ac.ir
محمود
گنجیپور
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه کاشان
ganjipoor@yahoo.com
در ایران دولت بهمنظور دستیابی به توسعه روستایی از ابزارهای مختلف استفاده کرده و اقدامات متعددی را به مرحله اجرا درآورده است. سرمایهگذاریهای عمرانی از مهمترین ابزارهای دولت در این زمینه است. بخشی از پیامدهای سرمایهگذاری عمرانی را میتوان در نظام اجتماعی شاهد بود، که در اینجا محور توانمندسازی در روستاهای بخش ابوزیدآباد مورد توجه قرار گرفته است. طی دوره 1387-1374 مبلغ 7741 میلیون ریال در روستاهای ناحیه به صورت نقطهای و معادل 25817 میلیون ریال به شکل غیرمستقیم (پهنهای) هزینه شده است. تحقیق حاضر از نوع بنیادی ـ کاربردی و روش انجام آن توصیفی ـ تحلیلی است. برای اجرای این تحقیق از روشهای کتابخانهای و پیمایشی استفاده شده است. حجم نمونه با استفاده از روش کوکران، 183 نفر تعیین گردید. تعداد نمونهها براساس سهم جمعیتی در روستا توزیع شد و به صورت تصادفی مورد پرسشگری قرار گرفت. دادهها با بهرهگیری از نرمافزار SPSS از طریق تعیین ضریب همسبتگی کندال b تجزیه و تحلیل شدند. نتیجه مطالعات میدانی نشان میدهد که همبستگی و رابطه معناداری میان میزان سرمایهگذاری عمرانی و توانمندسازی روستاها وجود ندارد و بعد از گذشت 30 سال از برنامهریزی و اجرای برنامههای عمرانی بعد از انقلاب، جامعه روستایی چونان تابعی از تحولاتی پنداشته میشود که در سطوح بالاتر رخ میدهند. بنابراین هنوز روستاییان نقش تعیینکنندهای برای خود قایل نیستند و همین امر باعث میگردد تا نوسان در سرمایهگذاریها، مسائل اجتماعی بهویژه توانمندسازی روستاها را چندان متأثر نسازد.
ابوزیدآباد,تأثیرات اجتماعی,توانمندسازی,دولت,سرمایهگذاری عمرانی
https://jrur.ut.ac.ir/article_22183.html
https://jrur.ut.ac.ir/article_22183_e2bd0af99c72a348a50ffc915d27e645.pdf
دانشگاه تهران
پژوهشهای روستائی
2008-7373
2423-7787
1
3
2011
02
20
ارزشیابی کیفی اجرای طرح هادی در روستای کرناچی شهرستان کرمانشاه ـ کاربرد نظریه بنیانی
153
172
FA
غلامرضا
برزو
دانشجویان کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه رازی کرمانشاه
ghborzoo@gmail.com
ایوب
شاهحسینی
دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه رازی کرمانشاه
a_shahhosseini@gmaiil.com
محمدصادق
عباسیزاده قنواتی
دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه رازی کرمانشاه
ghanavatizade.a@yahoo.com
اقدس
ولیزاده
دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه رازی کرمانشاه
valizadeh.a@gmail.com
محمد
باقرنسب
دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه رازی کرمانشاه
mb.nasab@gmail.com
مجید
بهرامی
دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه رازی کرمانشاه
bahrami.m124@yahoo.com
سارا
عبدالملکی
دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه رازی کرمانشاه
abdolmaleki.s14@yahoo.com
کیومرث
زرافشانی
دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه
zaraafshani@yahoo.com
بسیاری از پژوهشگران ارزشیابی، بر این باورند که طرحهای عمران روستایی بدون نظارت و ارزشیابی، اتلاف وقت و هدررفت هزینههای گزاف است. طرح هادی، یکی از طرحهای عمران روستایی است که چندین سال است در استان کرمانشاه به اجرا درآمده، اما تاکنون ارزشیابی کیفی از آن به عمل نیامده است. لذا هدف این مطالعه، ارزشیابی طرح هادی روستایی در روستای کرناچی واقع در 5 کیلومتری شهر کرمانشاه است. در این مطالعه میدانی، ضمن بهرهگیری از نظریه بنیانی، برخی از تکنیکهای PRA برای جمعآوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفت. ترسیم نقشه اجتماعی، نمودار ون، قدم زدن عرضی و نیز استفاده از مصاحبة گروه متمرکز، از جمله تکنیکهای مورد استفاده بودند. واکاوی دادهها نشان داد که مردم روستای کرناچی گرفتار مسائل و مشکلات عدیدهای مانند کمبود امکانات زیربنایی، ضعف مراکز خدماترسانی، مسائل متعدد زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی هستند. در نهایت به منظور اعتباربخشی به نتایج این مطالعه، طی دو جلسه جداگانه با حضور اعضای شورای اسلامی روستا و کارشناسان استانداری، نتایج مورد تأیید آنان قرار گرفت. نتایج این مطالعه میتواند توصیههایی برای برنامهریزان طرح هادی در استان کرمانشاه داشته باشد؛ بدین صورت که اگر قرار باشد طرحهای عمران روستایی به اهداف از پیش تعیینشدة خود برسند، مشارکت فعال روستاییان در مراحل برنامهریزی و اجرای این طرح اجتنابناپذیر است.
ارزشیابی,رویکرد کیفی,شهرستان کرمانشاه,طرح هادی روستا,نظریه بنیانی
https://jrur.ut.ac.ir/article_22184.html
https://jrur.ut.ac.ir/article_22184_24d905144475761cf6460804eb495b2a.pdf