TY - JOUR ID - 89896 TI - تحلیل فضایی - زمانی مهاجرت‌های معکوس (از شهر به روستا) در ایران JO - پژوهشهای روستائی JA - JRUR LA - fa SN - 2008-7373 AU - رضوانی, محمد رضا AU - طهماسی, بهمن AU - جمشیدی, فاطمه AD - استاد، گروه جغرافیای انسانی و برنامه ریزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. AD - دانشجوی دکتری، گروه جغرافیای انسانی و برنامه ریزی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 14 IS - 3 SP - 422 EP - 443 KW - مهاجرت معکوس KW - تحلیل فضایی - زمانی KW - نواحی روستایی KW - مراکز شهری DO - 10.22059/jrur.2022.342289.1739 N2 - مهاجرت معکوس یکی از جریان‌های اصلی پیوندهای روستایی - شهری به حساب می‌آید. این جریان متأثر از برخی عوامل دافعه شهری مانند بالا بودن هزینه زندگی و آلودگی هوا و همچنین برخی عوامل جاذبه در نواحی روستایی مانند پایین بودن هزینه زندگی، شرایط مطلوب آب و هوایی و امکان گذران اوقات فراغت شکل می‌گیرد و اثرات متفاوتی را نیز هم در مبدأ و هم در مقصد مهاجرت به جا می‌گذارد. هدف از مقاله حاضر تحلیل وضعیت مهاجرت‌های معکوس هم در بعد فضایی و هم به لحاظ زمانی است. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش اکتشافی، توصیفی و تحلیلی است. داده‌های مورداستفاده در این پژوهش از مرکز آمار ایران تهیه شده و طی دو دوره زمانی 5 ساله 1390-1385 و 1395-1390 مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفته است. تحلیل داده‌ها با استفاده از تکنیک‌های آمار فضایی در محیط نرم‌افزار Arc Map انجام شده است. یافته‌های پژوهش در سطح ملی نشان‌دهنده کاهش نسبی مهاجرت‌های معکوس طی دوره زمانی 5 سال 1390 تا 1395 است. در سطح استانی نیز 28 استان کشور دارای رشد منفی و کاهش نسبی مهاجرت‌های معکوس مواجه بوده و تنها 3 استان دارای رشد مثبت بوده‌اند. یافته‌های تحلیل فضایی در سطح شهرستان‌های کشور نیز نشان‌دهنده تمرکز فضایی تعداد بالای مهاجرت‌های معکوس در پیرامون دو کلان‌شهر تهران و مشهد است. همچنین محل تمرکز فضایی مقادیر بالای نسبت مهاجرت‌های معکوس به کل مهاجران واردشده به نواحی روستایی، منطبق با مناطق مرکزی و شمالی ایران است. UR - https://jrur.ut.ac.ir/article_89896.html L1 - https://jrur.ut.ac.ir/article_89896_ff6052c89d20c745a3f95b27af9ae1b3.pdf ER -