2024-03-29T09:47:57Z
https://jrur.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=2443
پژوهشهای روستائی
JRUR
2008-7373
2008-7373
1390
2
8
تبیین رابطه رهیافت حکمروایی خوب و توسعه پایدار روستایی در مناطق روستایی استان مازندران
عبدالرضا رکنالدین
افتخاری
جلال
عظیمی آملی
مهدی
پورطاهری
زهرا
احمدی پور
حکمروایی خوب در واقع رهیافتی تطبیقی در برنامهریزی و مدیریت منابع در قلمرو سرزمین (کشور، منطقه، شهر، روستا، و مانند اینها) برای دستیابی به توسعه پایدار به شمار میآید که از طریق رفتار و قاعدهمند و نهادینه شدن پاسخگویی، مشارکت مردمی، شفافیت، قانونمندی، مسئولیتپذیری، اجماع و مانند اینها دستیافتنی است. به همین دلیل حکمروایی خوب روستایی چنین تعریف شده است: فرایند کنش و واکنش متقابل مسئولان و برنامهریزان در سطح کلان تا خرد است، برای اجتماعات محلی با مردمی که از برنامههای توسعهای متأثر میشوند. در ایران، بهویژه در مناطق روستایی، فرایند تعامل دولت و ملت در مدیریتهای توسعه از شکلگیری نظام دولت ـ ملت، به خصوص از دوره مشروطیت به این سو مشاهده میشود. این تعامل توسعهای در دورههای مختلف تاریخی با تحولات اندیشهای توسعه و برنامهریزی در ایران نیز متفاوت است؛ به طوری که پارادایم حاکم توسعه پایدار روستایی در سپهر علوم جغرافیایی و برنامهریزی و مدیریت، از مدیریت توسعهای به حکمروایی توسعهای تغییر جهت داده است. با این توصیف، مقاله حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که: "آیا با تحققبخشی رهیافت حکمروایی خوب در مناطق روستایی، توسعه پایدار روستایی محقق میشود؟" برای پاسخگویی به این پرسش از روش توصیفی ـ تحلیلی به شیوه کتابخانهای و پیمایشی استفاده شده است. نتایج آزمونهای آماری و کیفی نشان میدهند که رهیافت حکمروایی خوب روستایی میتواند به چالش مدیریتی توسعه روستایی در ایران پاسخی درخور دهد و توسعه پایدار روستایی را سرعت بخشد.
توسعه پایدار روستایی
حکمروایی خوب روستایی
حکومت محلی
رهیافت
مازندران
2012
02
20
1
34
https://jrur.ut.ac.ir/article_24246_8e4e80a29c10a4c20ac36f0363021842.pdf
پژوهشهای روستائی
JRUR
2008-7373
2008-7373
1390
2
8
تحلیل مقایسهای آثار اقتصادی گردشگری خانههای دوم با گردشگری روزانه بر نواحی روستایی، با رویکرد توسعه پایدار
(مورد مطالعاتی: شهرستان شمیرانات، استان تهران)
رضوانی
محمدرضا
سعیدرضا
اکبریان رونیزی
عبدالرضا رکنالدین
افتخاری
سیدعلی
بدری
از جمله تأثیرات گردشگری بر نواحی روستایی، پیامدهای اقتصادی آن است که همواره مورد توجه صاحبنظران بوده است. در این زمینه، موضوع درخور تأمل همان تأثیرات اشکال و الگوهای مختلف گردشگری بر نواحی روستایی است. نواحی روستایی با توجه به موقعیتشان در ابعاد مکانی ـ فضایی دربرگیرندة انواع مختلفی از گردشگریها (مذهبی، ورزشی، طبیعتگردی و جز اینها) هستند که بسیاری از آنها در قالب الگوهای گردشگری خانههای دوم و روزانه در نواحی روستایی رواج مییابند. این الگوها نیز هر یک با توجه به ویژگیهایشان تأثیرات متفاوتی بر نواحی روستایی بر جای مینهند. بر این اساس، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که: «آیا بین تأثیرات اقتصادی الگوی گردشگری خانههای دوم و الگوی گردشگری روزانه در نواحی روستایی شهرستان شمیرانات تفاوت معناداری وجود دارد یا خیر؟» روش تحقیق این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر مشاهده و ابزار پرسشنامه است دادههای جمعآوری شده، با بهرهگیری از نرمافزار SPSS و آزمونهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند. نتایج به دست آمده نشان میدهند که بر اساس دیدگاه ساکنان محلی، تأثیرات اقتصادی گردشگری خانههای دوم بیشتر است و در مجموع تفاوت معناداری بین آثار اقتصادی دو الگوی مذکور وجود دارد.
آثار (تأثیرات) اقتصادی
توسعه پایدار
شمیرانات
گردشگری خانههای دوم
گردشگری روزانه
2012
02
20
35
62
https://jrur.ut.ac.ir/article_24247_674703d376b68a5b32195348794bc1dd.pdf
پژوهشهای روستائی
JRUR
2008-7373
2008-7373
1390
2
8
ارزیابی نگرش جامعه روستایی به گردشگری، بر مبنای مدل معادلات ساختاری
(مطالعه موردی: منطقه کوهستانی رودبار قصران، شهرستان شمیران)
لیلا
وثوقی
فضیله
خانی
سیدحسن
طیعیلنگرودی
محمدتقی
رهنمایی
پژوهش حاضر به بررسی نگرش و حمایت جامعه محلی از گردشگری در منطقهای روستایی و کوهستانی میپردازد. هدف اصلی این تحقیق بررسی نگرش ساکنان منطقه به گردشگری و ظرفیتهای حمایت و مشارکت آنان و عوامل تأثیرگذار بر این نگرش، بر مبنای نظریه تبادل اجتماعی است. محدوده انجام تحقیق، بخش رودبار قصران است و جامعه آماری آن را 270 نفر از ساکنان روستایی این بخش تشکیل میدهند. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و دادههای مورد نیاز با استفاده از پرسشنامة کنترلشده، جمعآوری گردیدهاند. مدل معادلات ساختاری با بهرهگیری از نرمافزارهای SPSS و Lisrel، برای تحلیل دادهها، مورد استفاده قرار گرفته است. با یافتن متغیرهای تأثیرگذار، مدل فرضی متشکل از 5 ساختار پنهان ـ مبتنی بر 9 مسیر فرضی ـ طراحی شد، که در تحلیل دادهها شش گویه در سطح معناداری کمتر از 05/0 تأیید شدند. این بدین معناست که اگرچه درک تأثیرات مثبت گردشگری ساختاری است که قویترین ارتباط را در تعیین نگرش و حمایت از توسعة آن دارد، اما ساختارهای دیگری نیز در این زمینه دخیلاند، که باید به آنها توجه شود.
تأثیرات گردشگری
جامعه روستایی
رودبار قصران
گردشگری روستایی
مدل معادلات ساختاری
2012
02
20
63
88
https://jrur.ut.ac.ir/article_24248_d37fd446defc77cfefb8e2b8392f1e17.pdf
پژوهشهای روستائی
JRUR
2008-7373
2008-7373
1390
2
8
سنجش و ارزیابی پایداری حوزه روستایی کلانشهر تهران
ارسطو
یاری حصار
سیدعلی
بدری
مهدی
پورطاهری
حسنعلی
فرجی سبکبار
حوزههای کلانشهری از جمله حوزههایی است که به خاطر نظام متفاوت روابط مختلف سکونتگاهی و حضور و جریان نیروهای گوناگون اجتماعی و اقتصادی و سیاسی نشأت گرفته از قطب کلانشهری، سیمایی متفاوت به کانونهای روستاییشان بخشیدهاند. در این پژوهش سعی بر آن است تا با واکاوی ابعاد مختلف حاکم بر پایداری توسعه سکونتگاههای حوزه کلانشهر تهران در رویکردی نظاممند به این پرسشها پاسخ داده شود که: آیا سکونتگاههای روستایی واقع در حوزههای کلانشهری شهر تهران پایداری زیادی دارند؛ و آیا با فاصله گرفتن از مرکز کلانشهر، این میزان پایداری دچار نوسان میشود. روش انجام مطالعات در این پژوهش، مبتنی بر روشهای توصیفی ـ تحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات مورد نیاز در این بررسی از طریق روشهای میدانی و اسنادی گردآوری شدهاند. جامعه آماری در این تحقیق منطبق بر حوزههای روستایی کلانشهر تهران است. به منظور انتخاب جامعه نمونه کل سطح کلانشهر تهران به 16 قطاع تقسیم گردیده و در هر قطاع 2 روستا به عنوان نمونه انتخاب شدهاند. در این تحقیق، انتخاب روستاهای نمونه به صورت تصادفی خوشهای، و انتخاب خانوارها به صورت تصادفی سیستماتیک بوده است. یافتههای تحلیل نشان میدهد که کلانشهر تهران نه تنها منجر به پایداری سکونتگاههای روستایی واقع در حوزه نفوذ خود نشده، که به ناپایداری بیشتر آنها نیز انجامیده است. علاوه بر آن، در حوزه مورد مطالعه ـ بر خلاف تصور رایج ـ ابعاد زیستمحیطی پایداری بیشتری در مقایسه با دیگر ابعاد دارند.
ارزیابی
پایداری
توسعه پایدار
سنجش
کلانشهر تهران
2012
02
20
89
12
https://jrur.ut.ac.ir/article_24249_3ef350d12ae425612f73a5cef2a434af.pdf
پژوهشهای روستائی
JRUR
2008-7373
2008-7373
1390
2
8
تحلیل تأثیر فاصله در میزان ادغام روستاهای الحاقی به شهر
(مطالعه موردی: روستاهای الحاقی در شهر کاشان)
قدیر
فیروزنیا
سیدمهدی
موسی کاظمی
اعظم
صادقی طاهری
از جمله پیامدهای عمده شهرنشینی شتابان همانا گسترش فضایی شهرها و ادغام روستاها و اراضی پیرامونیشان در آنهاست. این پدیده دربردارندة آثار متعددی برای روستاهای ادغامی است. به نظر میرسد که آثار و تبعات اشاره شده، در روستاهای مختلف به نسبت فاصلهشان از مرکز شهر، متفاوت باشد. در مقاله حاضر سعی شده است که آثار و پیامدهای ادغام هفت روستا در شهر کاشان به تفکیک و با توجه به فاصله آنها از مرکز شهر مورد مقایسه قرار گیرد تا تفاوتها و تشابههای این تحول در روستاهای ادغامی آشکار شود. این پژوهش که مبتنی بر روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و با استفاده از مطالعات اسنادی و میدانی وسیع از جمله مصاحبه، مشاهده و تکمیل 260 پرسشنامه خانوار در روستاهای ادغامی و افراد خبره محلی و مسئولان شهرداری انجام پذیرفته است، مشخص میسازد که تفاوت عمدهای در روستاهای ادغامی وجود دارد و مهمترین عامل تفاوت در میزان ادغام روستاها در شهر، فاصله روستاهای ادغامی با مرکز شهر است.
ادغام
روستاهای الحاقی در شهر
فاصله
کاشان
میزان ادغام
2012
02
20
123
152
https://jrur.ut.ac.ir/article_24250_6dff7e6ac8e79b11a8aa761d63ed199c.pdf
پژوهشهای روستائی
JRUR
2008-7373
2008-7373
1390
2
8
شناخت و تحلیل عوامل مؤثر بر رکود اقتصاد دامداری در نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای پریدر و مهدویه- شهرستان ملایر)
ناصر
بیات
ابراهیم
رستگار
محمدامین
خراسانی
علی
قنبری نسب
تولید در بخش دامداری تفاوتهایی با دیگر زمینههای تولیدی و تجاری دارد که موجب میشود تا این صنعت در برخی از نقاط روستاییِ دارای سابقه دیرینه دامداری و دامپروری، رو به رکود نهد. هدف از این تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر رکود دامداری در روستاهای مورد مطالعه است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل خانوارهای کشاورز ساکن روستاهای پریدر و مهدویه از توابع دهستان کمازان سفلی شهرستان ملایر است. حجم نمونه، دربرگیرندة کلیه خانوارهای کشاورز در دو روستای مورد مطالعه به روش نمونهگیری کلی است. روششناسی تحقیق به صورت اکتشافی، با استفاده ترکیبی از تکنیکهای پژوهش کیفی و کمی است. نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی بدین شرحاند: در میان عوامل فرهنگی، عامل آسیبپذیری شدید از بیماریهای اجتماعی همانا عامل مهاجرتهای روستا ـ شهری و خروج نیروی کار از روستا با ضریب 910/0 بوده است. در عوامل اقتصادی، عامل ضعف توان مالی روستاییان در خرید دامهایی که بازدهی اقتصادی بالاتری دارند، با ضریب 805/0؛ در عوامل مدیریتی، عامل محدودیت واگذاری اعتبارات و تسهیلات بانکی به روستاییان کمدرآمد برای تأسیس واحدهای جدید و امروزین دامداری در خارج از بافت کالبدی روستا با ضریب 892/0 بوده است. سرانجام در میان عوامل زیستمحیطی میتوان به عامل آسیبپذیری شدید دامداری سنتی از خشکسالی و کمبود علوفه با ضریب 9/0 اشاره کرد. عوامل یاد شده، بیشترین تأثیرگذاری را بر رکود اقتصاد دامداری داشتهاند.
پریدر
تحلیل
رکود اقتصاد دامداری
عوامل مؤثر
مهدویه
2012
02
20
153
181
https://jrur.ut.ac.ir/article_24251_3f31ad9fa1aa9a74cf047f09e1ca65eb.pdf
پژوهشهای روستائی
JRUR
2008-7373
2008-7373
1390
2
8
بررسی اثربخشی رهیافت مدرسه در مزرعه در بین باغداران استان کرمانشاه بر مبنای مدل KASA
فاطمه
قربانی پیرعلیدهی
کیومرث
زرافشانی
فرزاد
جلیلیان
خاستگاه رهیافت مدرسه در مزرعه، همانا رهیافتهای مشارکتی روستایی است. در استان کرمانشاه این رهیافت به منظور اجرای فعالیتهای مدیریت تلفیقی آفات، از سال 1387 در بین باغداران اجرا شده است. به هرحال اثربخشی و تأثیرگذاری این رهیافت بر میزان دانش، نگرش، مهارت و تمایلات باغداران، جای پرسش دارد. این مطالعه به منظور تعیین اثربخشی رهیافت مذکور در کسب دانش، نگرش، مهارت و سطح آرزوها در بین باغداران شهرستان دالاهو انجام شد. مطالعه به صورت پیمایشی و با طرح تحقیق علّی- مقایسهای و پسآزمون با گروه گواه است، که در بین 194 باغدار به اجرا درآمد. بر اساس روش نمونهگیری طبقهای تصادفی 97 شرکتکننده و 97 غیرشرکتکننده به منظور انجام مطالعه انتخاب شدند. پرسشنامهای محققساخته با توجه به مرور پیشینه نگاشتهها و جلسات غیررسمی با جامعة آماری طراحی شد. روایی پرسشنامه با کمک متخصصان مدیریت تلفیقی آفات سازمان جهاد کشاورزی و اعضای هیئت علمی گروه ترویج دانشگاه رازی تأیید گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 86/0 محاسبه شد. بر اساس یافتههای تحقیق مدرسه در مزرعه، منجر به ارتقای دانش، بهبود نگرش، مهارت و سطح آرزوهای باغداران شرکتکننده در قیاس با باغداران غیرشرکتکننده شده است، توصیه میشود که این رهیافت در دیگر شهرستانهای استان کرمانشاه نیز گسترش یابد.
اثربخشی
استان کرمانشاه
شهرستان دالاهو
مدرسه در مزرعه
مدیریت تلفیقی آفات
2012
02
20
183
207
https://jrur.ut.ac.ir/article_24252_2da16f708ffb55ce853e786ac07149e6.pdf