رابطة کیفیت زندگی و حس تعلق مکانی در روستاهای درحال توسعه مطالعة موردی: شهرستان زرندیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

2 استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

در برنامه‌ریزی‌ روستایی بررسی وضعیت کیفیت زندگی مردم از اولویت‌های مهم و اساسی به‌شمار می‌آید. به‌دلیل تأثیرگذاری مؤلفه‌های کیفیت زندگی در سایر ابعاد زندگی روستاییان، بررسی و ارزیابی این مؤلفه‌ها در نواحی روستایی اهمیت بسیاری دارد. پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی امکان وجود رابطة کیفیت زندگی روستاییان با حس تعلق مکانی آنان در روستاهای نمونة بخش مرکزی شهرستان زرندیه به‌انجام رسیده است. روش‌شناسی این تحقیق توصیفی تحلیلی است و داده‌های آن ازطریق روش پیمایشی مبتنی بر استفاده از پرسشنامة بسته و انجام مصاحبة کیفی از 305 سرپرست خانوار جمع‌آوری شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که از میان مؤلفه‌های کیفیت زندگیِ 15 روستای بررسی‌شده، شاخص‌های اقتصادی و مدت سکونت در روستا بر حس تعلق مکانی آنها بیشترین تأثیر را داشته است. همچنین نتایج بیان می‌کنند که شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی در روستاهای مطالعه‌شده تفاوت معناداری با یکدیگر دارند.

کلیدواژه‌ها


خراسانی، محمدامین، 1391، تبیین زیست‌پذیری روستاهای پیرامون شهری با رویکرد کیفیت زندگی (مطالعة موردی شهرستان ورامین)، رسالة دکتری، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران.
زنگی‌آبادی، علی؛ نسترن، مهین، 1380، گفتمان تمدن‌ها، اصولی‌ترین راهکار دستیابی به توسعة پایدار انسانی، با تأکید بر جایگاه استراتژیک ایران، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شمارة 167 و 168.
شکویی، حسین، 1379، دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری، انتشارات سمت، تهران.
صافیان، محمدجواد؛ انصاری، مائده؛ غفاری، علی؛ مسعود، محمد، 1390، بررسی پدیدارشناختی- هرمنوتیک نسبت مکان با هنر معماری، نشریة پژوهش‌های فلسفی دانشگاه تبریز، شمارة 8.
غفاری، غلامرضا؛ امیدی، رضا، 1388، کیفیت زندگی: شاخص توسعة اجتماعی، شیرازه، تهران.
فلاحت، محمدصادق، 1385، مفهوم حس مکان و عوامل شکل‌دهندة آن، نشریة هنرهای زیبا، شمارة 26.
مرکز آمار ایران، 1390، سالنامة آماری استان مرکزی.
وودز، مایکل، 1390، جغرافیای روستایی (فرایندها، واکنش‌ها و تجربه‌های بازساخت روستایی)، ترجمة محمدرضا رضوانی و صامت فرهادی، انتشارات دانشگاه تهران.
Ardoin, Nicole M. 2006, Toward an Interdisciplinary Understanding of Place: Lessons for Environmental Education, Canadian Journal of Environmental Education, No. 11.
Campbell, Richard Bret, 2011, "A Sense of place: Examining music-based tourism and its implications in destination venue placement", UNLVTheses/ Dissertations/ Professional Papers/ Capstones, Paper 1142.
Foote, K.E., Azaryahu, M., 2009, Sense of Place, International Encyclopedia of Human Geography, Elsevier Ltd. First edition.
Semken Steven, Carol Butler Freeman, 2008, Sense of Place in the Practice and Assessment of Place-Based Science Teaching, Published 27 March 2008 in Wiley Inter Science, (www.interscience.wiley.com).
Ulengin, B., Ulengin, F., Guvenc, U., 2001, A Multidimensional Approach to Urban Quality of Life: the case of Istanbul, European Journal of Operational Research, 130, PP. 361-374.
Ulengin B., Guvenc U., Ulengin F., 2001, Urban Quality of Life in Istanbul: Priorities and Segmentation, Congress of the European regional science association.
 
 
Reference in persian
Falahat, M.S., 2006, The Sense of Place Concept and its consisting elements, Journal of Fine Arts, No. 26.
George, W., Mair, H., Reid, D., 2012, Rural Tourism Development, Localism and Cultural Change, translated by Rezvani and others, Tehran, Mahkame Press.
Ghafari, Gh. &Omidi, R., 2009, Quality of Life: Social Development Index, Tehran, Shirazeh.
Kamran, F., 2003, Rural Planning, Tehran, Ostadyar.
Khorasani, M.A., 2012, Explanation of the Livability Peri Urban Villages with Quality of Life Approach (Case study: Varamin), Tehran university, Faculty of Geography.
Safian, M.J., Ansari, M., Ghafari, A., Masoud, M., 2011, Study of the Phenomenological- Hermeneutics the Relationship between Place and Architecture, Philosophical Researches, Tabriz, No. 8.
Shakoei, H., 1994, Urban Geography (A New Perspective), SAMT, Vol. 1.
Shakoei, H. Tabrizi, J., 2003, Effects of Technology-oriented Urban Renewal on Placelessness, Case study: Navab Project, Modares, No. 2.
Statistical Center of Iran, 2011, Statistical Yearbook of the Markazi Province.
Tawakkuli, M. & Mosavi, S.A., 2009, Analyzing the Impact of the Sense of Regional Belonying of Rural Shiic Women in Border Erwas on Migration in Sistan, Shiite women, No. 21.
Woods, M., 2011, Rural Geography; Processes, Responses and Experiences in Rural Restructuring, Translated by Rezvani, M. & Farhadi, S., Tehran University.