بررسی منابع و پیامدهای جریان فاضلاب‌ها‌‌‌ی شهری و صنعتی در روستاهای بخشی از حریم جنوبی تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکدة علوم جغرافیایی، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی

چکیده

در پی رشد کنترل‌نشدة جمعیت منطقة شهری تهران که با رشد و گسترش صنایع نیز همراه بوده،‌‌‌ منابع آب کشاورزی به‌نفع شهرها و صنایع تصرف ‌شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند. در مقابل، فاضلاب‌ها‌‌‌ی شهری و صنعتی در تبعیت از شیب زمین به حریم جنوبی شهر سرازیر شدند. تا کنون بخش عمدة این فاضلاب‌ها‌‌‌ بدون طی فرایند تصفیه،‌‌‌ برای آبیاری مزارع به‌کار گرفته شده‌اند. درخصوص میزان و کیفیت آلودگی آب، خاک و محصولات کشاورزی به‌کمک نمونه‌برداری‌ها‌‌‌ی آزمایشگاهی، پژوهش‌ها‌‌‌یی در منطقة مورد مطالعه (بخشی از حریم جنوبی شهر تهران در محدودة شهرستان ری) انجام گرفته است. در مقالة حاضر ضمن شناسایی منشأ و منابع آب‌های آلوده و حجم و کیفیت آنها با استفاده از مطالعات میدانی و تحلیل اطلاعات اسنادی به‌روش فراتحلیل، نتایج جمعی مطالعات یادشده ازنظر چگونگی تأثیرگذاری بر زندگی ساکنان منطقه بررسی شده است. یافته‌ها نشان از زایل‌شدن ظرفیت اکوتوریستی منطقه، دگرگونی در ساخت اجتماعی جمعیت، تغییر نوع کشت، آلودگی محصولات کشاورزی و دام و گسترش نی‌زارها در اثر جریان آب‌های آلوده در منطقه و استفاده از آنها در آبیاری دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study on the the origins and effects of urban and industrial sewages flowing into the some villages of Tehran southern frontage

نویسنده [English]

  • Habibollah Fasihi
University Teacher
چکیده [English]

Growth of population in big cities has enforced their expansion into surrounding lands, often orchards, agricultural fields and natural landscapes. The population growth has inevitably increased demand for drinkable water and has re-directed agricultural waters to counterbalance the shortages. The resultant often untreated sewage, receives other dangerous wastes in its stream to the cities surroundings, endangering life of people residing in outskirts of such big cities. Tehran, Iran as one of these big cities, hasn’t spared such adverse impact on its surrounding environment.

There has also been an upward trend in demand for clean water in Tehran due to rapid growth of its population. In Tehran province, daily consumption of water reaches to approximately 703 million (M) cubic meters (m3). Tehran alone, uses 400 M litres of water daily from which 90 % ends in sewage.
This study was carried out on a section of the lands in Southern part of Tehran along the Rey to Varamin road to evaluate the impact of Tehran sewage on this area. Numerous laboratory reports, performed to measure contamination of underground water, soil and agricultural products were analysed in this study. Additional information and statistical data, received from Tehran Water and Sewage Organisation and Tehran Council, were also included in this analysis.

The study showed that each year over 60M m3 of raw and 50M m3 of treated sewage are produced in Tehran. Numerous canals originate locally or from far distances in the city transfer the sewage to the study area. During rainfalls, 7 canals, reaching a length of 25,424 meters, transfer 143 m3 per second sewage from North Tehran higher grounds to the area. Sixteen smaller canals, each reaching a length of 594 meters, also transfer 13.5 m3 and 5 m3 per second sewage in rainy and dry days respectively. In addition, 42 other local canals, each estimated to have a length of 820 meters, carry 8 m3 per second sewage to this area. Firooz Abad sewage canal, with an output of 6 m3 per second, stretches from the west, north west, south and south west regions of Tehran to agricultural grounds of Rey province. This canal transfers 210M m3 of polluted domestic and industrial sewage for irrigation of 7,200 acres of agricultural lands in this area. Tehran oil refinery sewage is also poured into the Firooz Abad sewage canal increasing its pollution. It is estimated that almost near to 46 m3 of oil leak from Tehran Refinery into ground.
Since the decades that dams were constructed on the rivers of Jajrood and Karaj and many flumes of the area were dried as Tehran and Rey have spread on flumes basic wells, most amount of the polluted water flow to the area is being used for irrigating farmlands .It causes to many health and environmental problems.

Expansion of canebrake lands and rise in underground water level are the consequence of uncontrolled release of swage in this area. The level of underground water rise to near the earth surface. The sewage, often untreated, is being used for irrigation of agricultural lands resulting in contamination of the lands, its products and those animals using the lands as grazing grounds. Only in the villages of Najmabad, Nazarabad, Eshabad, Chaltarkhan, Dehkheir and Esmailabad polluted sewage water irrigating more than 3500 hectares of farms for cultivating Corn, wheat, grain , alfalfa and vegetables. Laboratory reports from the cases of water in 34 wells show that only 20 of the cases had the level of pollution less than allowable limit. Study on the soils show that the density of lead and nickel in many parts are 2 times and the density of cadmium is more than 2.5 times more than standard level. For the corns irrigated by sewage in the area, cumulated amount of heavy metals were 5.1 times more than the same corns were irrigated by safe water. In ground waters around the refinery the density of oil measured to 408 mg/l, MTBE to 95 mg/l and COD to 9240 mg/l. Heavy metals remain in soils for years and planets absorb them from soils. They could be transformed to our bodies when we feed from them or from the animals have eaten this polluted grasses. In addition, cultivating of lands endangering health of farmers working on the lands or those living in the surrounding villages. Deterioration of tourist absorbing capacities, changing in cultivated products and in social structure of the population and polluting soils, animals and agricultural products are some important consequences of flowing and using swages in the region.
In conclusion, countries like Iran in which drinkable water resources are scarce and population growth strains the available water resources further, a comprehensive management of waste water should be considered. It is advisable to treat and recycle sewage waters to compensate for shortages of agricultural waters diverted for human consumption.

کلیدواژه‌ها [English]

  • environment
  • sewage
  • Pollution
  • Irrigation
  • Rey
اطلس کلان‌‌‌شهر تهران : http://atlas.tehran.ir/Default.aspx?tabid=176
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 1393، مطالعة طرح الگوی طرح‌ریزی کالبدی درروستاهای حریم شهرها.
تاج‌‌‌‌الدین،‌‌‌ مصطفی، 1386، مصاحبه به‌عنوان قائم مقام معاون خدمات شهری شهرداری منطقۀ‪ ۲۰، مندرج در سایت نیاز روز: http://boro.niazerooz.com.
جمالی،‌‌‌ مریم، 1388، ارزیابی آسیب‌‌‌پذیری آب زیرزمینی توسط آلاینده‌‌‌های صنعتی پالایشگاه تهران،پایان‌‌‌نامة دورة کارشناسی ارشد رشتة زمین‌‌‌شناسی، دانشگاه تربیت معلم.
حسنی،‌‌‌ امیرحسام ‌‌‌و ‌‌‌اوتادی،‌‌‌ نسرین، ‌‌‌1391، بررسی اثرات فاضلاب پالایشگاه بر منابع آب سطحی؛ مطالعة موردی: پالایشگاه نفت پارس، مجلة علوم محیطی،‌‌‌ سال نهم،‌‌‌ شمارة پیاپی 36.
رهنمایی،‌‌‌ محمدتقی، ‌‌‌1369، توسعة تهران و دگرگونی در ساختار نواحی روستایی اطراف،‌‌‌ فصلنامة تحقیقات جغرافیایی،‌‌‌ شمارة 16.
سازمان آب منطقه‌‌‌ای تهران، 1387، طرح سامان‌‌‌دهی آب‌‌‌های سطحی جنوب تهران (‌‌‌مطالعات کمی و کیفی).‌‌‌
شرکت آب منطقه‌‌‌‌ای تهران، 1392، گزارش سیمای منابع آب.‌‌‌
شورای حفاظت از منابع آب فرمانداری شهرستان ری، 1389، آمار منابع آب کشاورزی روستاهای منطقه.
صفی‌‌‌‌نژاد،‌‌‌ جواد، 1354، مونوگرافی ده طالب‌‌‌آباد،‌‌‌ مؤسسة مطالعات و تحقیقات اجتماعی، تهران.‌‌‌
عبدالغفوریان،‌‌‌ عابده ‌‌‌و تجریشی،‌‌‌ مسعود ‌‌‌و ‌‌‌ابریشمچی،‌‌‌ احمد، ‌‌‌1391، ‌مدیریت آب شهری با لحاظ پس‌آب و روان‌آب به‌عنوان منابع آب جدید؛ مطالعة موردی شهر تهران،‌‌‌ مجلة آب و فاضلاب،‌‌‌ شمارة 4،‌‌‌ صص. 44-29.
علیزاده،‌‌‌ محمد ‌‌‌و ‌‌‌ترابیان،‌‌‌ علی ‌‌‌و ‌‌‌فتحی،‌‌‌ فریبا ‌‌‌و ‌‌‌نگهبان،‌‌‌ سعید، ‌‌‌1387، بررسی مقدار تجمع فلزات سنگین در گیاهان علوفه‌ای تحت آبیاری با فاضلاب در جنوب تهران (‌‌‌ذرت)،دومین همایش تخصصی مهندسی محیط‌زیست، دانشکدة محیط‌زیست دانشگاه تهران.
عندالله، مهدیه، 1386، مطالعة پراکنش آلودگی‌‌‌های نفتی آب‌‌‌های زیرزمینی روستاهای اطراف پالایشگاه تهران، پایان‌‌‌نامة دورة کارشناسی ارشد، دانشکدة محیط‌زیست دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران.
فرجی،‌‌‌ محمود، 1390، فاضلاب و محیط زیست- مطالعة موردی رودبارقصران لواسانات، پنجمین همایش تخصص مهندسی محیط‌زیست، دانشکدة محیط‌زیست، دانشگاه تهران.
کدیور،‌‌‌ علی‌‌‌اصغر ‌‌‌و ‌‌‌سقایی،‌‌‌ مهدی، 1386، ساماندهی گردشگری در تفرجگاه‌‌‌های پیرامون شهری، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، شمارة 83.
گیویان‌راد،‌‌‌ محمدهادی و طاهر صادقی و کامبیز لاریجانی و سیدابراهیم حسینی، ‌‌‌1390، تعیینفلزاتسنگینکادمیوموسربدرسبزی‌‌‌هایخوراکیکاهو،نعناعو ترة کشت‌شده در زمین‌‌‌های جنوب تهران،نشریة علوم غذایی و تغذیه،‌‌‌ شمارة 2،‌‌‌ سال هشتم،‌‌‌ بهار.
مافی،‌‌‌ عزت‌‌‌الله ‌‌‌و ‌‌‌سقایی،‌‌‌ مهدی، 1387، تحلیلی بر گردشگری روستایی در پیرامون کلان‌‌‌شهرها،مجلة جغرافیا و توسعة ناحیه‌‌‌ای،‌‌‌ شمارة 10.
محمدی،‌‌‌ زهره و بابایی،‌‌‌ یاسمن، 1389، ضرورت کنترل آلودگی پساب‌ها‌‌‌ی ورودی به رودخانة کشف‌رود مشهد و ارائة راهکارهای مناسب، همایش ملی آب پاک، دانشگاه صنعت آب و برق، تهران.
مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان ری، 1393، آمار عملکرد محصولات کشاورزی در شهرستان ری.
مردانی،‌‌‌ گشتاسب ‌‌‌و صادقی، مهربان ‌‌‌و آهنکوب، مریم، 1389، بررسی آلودگی خاک‌‌‌های منطقة جنوب تهران،مجلة آب و فاضلاب،‌‌‌ شمارة 3.
معاونت برنامه‌‌‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور، 1389، ضوابط زیست‌‌‌محیطی استفاده از آب‌‌‌‌های برگشتی و پس‌آب‌‌‌ها، نشریة شمارة 539.
مهندسین مشاور یکم، 1387،خلاصة گزارش طرح ساماندهی آب‌‌‌های سطحی جنوب تهران.
ناصری،‌‌‌ حمیدرضا ‌‌‌و ‌‌‌مدبری سروش و ‌‌‌فلسفی، فائزه، 1390، آلودگیآب‌ها‌‌‌یزیرزمینیناشیازآلاینده‌‌‌‌هاینفتیدر جنوبتهران،‌‌‌مجلة علوم پایة دانشگاه آزاد اسلامی، سال 21،‌‌‌ شمارة 81،‌‌‌ پاییز.
Alnakshabandi, G.A., Saqqar M.M., Shatanawi R., Fayyad M. and Alhorani, D., 1997, Some Environmental Problems Associated with the Use of Treated Wastewater for Irrigation in Jordan, Agricultural Water Management, Jul 34, PP. 81-94.
Farjood, M.S. and Amin, S., 2001, Ground Water Contamination by Heavy Metals in Water Resources of the Shiraz Area, ICID International Workshop on Wastewater Management, Korea.
Firth, J.N.M., Ormerod, S.J. and Prosser, H., 1995, The Past Present and Future of Waste Management in Wales-A case study of the environmental problems in a small European region, Journal of Environmental Management, No. 44, PP. 163-179.
Harleman Donald R.F. & Susan Murcott & Frederic Chagnon, 2012, Appropriate Wastewater Treatment in Developing Countries: Experiences with CEPT, Massachusetts Institute of Technology.
Higginbotham, Tom, 2009, Environmental Impact of Wastewater Disposal in the Florida Keys, Monroe County, University of Florida, Soil and Water Science.
Indian Institute of Technology Bombay, 2003, Challenges of Sewage Treatment in India.
Muhammad Mustafa, Omid, 2002, Impact of Sewage and Wastewater on the Environment of Tanjero River and Its Basin within Sulaimani City/NE-Iraq, A thesis submitted to the Council of the College of Science, University of Baghdad.
Muthukumaran, Nand Ambujam, K., 2003, Wastewater Teatment and Management in Urban Areas- A case study of Tiruchirapalli City, Proceedings of the Third International Conference on Environment and Health, Chennai, India, PP. 15-17.
OECD, 2001, An Annual Report, Public Affairs Division, Secretary-General of the OECD.
Shakunthala Bai, Shivanna Srikantaswamy, Doddaiah Shivakumar, 2010, Urban Wastewater Characteristic and its Management in Urban Areas—A Case Study of Mysore City, Karnataka, India, Journal of Water Resource and Protection, Vol. 2, No. 8, PP. 717-726.
UNESCO, 2011, Global Challenges of Waste Water.
United Nations, 2003, Water Development Report.
Vice-Presidency for Strategic Planning and Supervision, 2010, Environmental Criteria for Sewage and Run-off Reusing, Publication No. 539.
WHO/UNICEF, 2000, Global Water Supply and Sanitation Assessment Report.
 
Reference in persian
Abdolghafoorian, Abedeh and Tagrishi, Masoud and abrishamchi, Ahmad, 2012, Urban Water Management Including Run off and Waste Water as New Resources (The Case: Tehran), Journal of Water and Sewage, Vol. 9, No. 4.
Agriculture Office of Rey Township, 2013, Statistics of Agricultural Products in Rey Township.
Alizadeh, Mohammad and Torabian, Ali and Fathi, Fariba and Negahban, Saaid, 2008, Evaluating Heavy Metals Commutated in Grasses Irrigated by Sewages in Southern Parts of Tehran (The Case: Corn), Paper submitted to the Second Conferences on Environment Engineering, Faculty of environment, university of Tehran.
Council for Protecting Rey Township Water Resources, 2009, The Statistics of Agriculture Water Resources.
Endallah, Mahdieh, 2007, Study on the Distribution of Oil Pollutants in Ground Water of Villages Lie around Tehran Refinery, A M.Sc. thesis submitted to the Environment Faculty of Islamic Azad University, Tehran branch.
Faraji, Mahmood, 2011, Sewage and the Environment (The Case: Roodbar-e Ghasran, Lavasanat), Paper submitted to the Fifth Conferences on Environment Engineering, Faculty of Environment, University of Tehran.
Givian-e Rad, Mohammadhadi and Sadeghi, Taher and Larigani, Kambiz and Hosseini, Sayyedebrahim, 2010, Measuring Heavy Metals in Vegetables Raised in the Farms of Tehran the South, Journal of Food Sciences, No 2.
Habitat Institute of Iranian Islamic Revolution, 2014, Study of the Physical Designing Pattern in the Villages of City Bondaries.
Hasani, Amirhesam and Outadi, Nasrin, 2012, A Study on the Effects of Refinery Sewages in Surface Water Resources (the Case: Pars Oil Refinery), Journal of Environmental Sciences, No. 36.
Jamali, Maryam, 2009, Evaluating the Vulnerability of Ground Water Contaminated by Industrial Pollutant in Tehran Refinery, A M.Sc. thesis in Geology submitted to Tarbatmoallem University, Tehran, Iran. 
Kadivar, Aliasghar & Saghaei, Mahdi, 2007, Organizing the Tourism Activities in City Periphral, Journal of Geographical Researches, No. 83.
Mafi, Ezzatollah & Saghaei, Mahdi, 2008, Analyzing Rural Tourist in the Peripheral of large Cities, Journal of Geography and Regional Development, No. 10.
Mardani, Gashtaseb and Sadeghi, Mehraban and Ahankoob, Maryam, 2010, Study on the Pollution in the Soils of Tehran the South, Journal of Water and Sewage, No. 3.
Mohammadi, Zohreh and Babaei, Yasaman, 2010, Necessities for Controlling Waters from the Pollutants of Wastewater Entering into Kashafrood River, Paper submitted to the National Conference on Pure Water, Water and Electricity Industrial University, Tehran.
Naseri, Hamidreza and Modabberi, Soroosh and Falsafi, Faezeh, 2011, Oil Pollutants in Ground Water of South Tehran, Journal of Basic Sciences, No. 11.
Rahnamaei, mohammadali, 1990, Tehran Development and its Effects on Rural Areas, Journal of Geographical Researches, No. 36.
Regional Water Organization, 2008, A Plan for Regulating the Surface Water in Southern Parts of Tehran.
Regional Water Organization, 2013, A Report on Water Resources.
Safinejad, Javad, 1975, A Monographic Study of Talebabal Village, Social Studies and researches Institute of Tehran University.
YECOM Consulting Engineers, 2008, The Summary Report of Organizing Surface Water Plan in the South Parts of Tehran.