بررسی سیر تکامل خانه‌های روستایی جلگه‌ای گیلان با استفاده از روش تشابه‌سنجی فرم و روابط فضایی پلان‌ها (موردمطالعه: شهرستان تالش)

نوع مقاله : مقاله برگرفته از پایان نامه

نویسندگان

1 گروه معماری، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاداسلامی، جزیره کیش، ایران.

2 گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

خانه یکی از ضروری‌ترین نیازهای بشر است که درگذر زمان فضاهای موجود آن به‌واسطه نیازها و تغییرات برون‌زا، ساختاری متفاوت به خود گرفته است. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال بررسی خانه‌های روستایی تالش با هدف استخراج الگوهای تکامل یافته است؛ تا با شناسایی ویژگی‌ها و تغییرات انجام‌گرفته در آن، بتوان در طراحی الگوی مسکن روستایی مورداستفاده قرار داد. لذا به‌منظور دستیابی به این اهداف، اطلاعات پژوهش حاضر بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی گردآوری شده و با روش تحقیق کمی و کیفی مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است. در این پژوهش با فرض اینکه به کمک فرمول‌های ریاضی و داده‌های عددی در پلان می‌توان هدف پژوهش را محقق نمود، در مرحله کمی آن پلان150 خانه روستایی که به‌صورت هدفمند و از مناطق مختلف تالش انتخاب شده‌اند، با استفاده از روش‌ داده‌کاوی و زبان برنامه‌نویسی پایتون مورد شباهت‌سنجی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی الگوهای تکامل‌یافته پژوهش حاکی از آن است در منطقه تالش فرم مستطیل، جهت‌گیری شرقی- غربی پلان و قرارگیری ایوان در سمت جنوب از خصوصیات مشترک در تمامی خانه‌های بومی یافته شده در این منطقه است. در این خانه‌ها ایوان که نقش مؤثری در تشکیل فرم و ارتقا عملکرد فضاها داشته است با گذر زمان از مساحت آن کاسته و با انتقال آن به میانه بنا موجب شده است تا فرم خانه‌ها نسبت به قبل محصورتر گردد. همچنین بررسی الگوی خانه‌های متداول نشان می‌دهد با تفکیک فضاهای مختلف به دلیل عدم وجود آن درگذشته، امروزه بر عملکرد فضاهای بسته نیز افزوده شده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Evolution of Rural Houses in the Plain Areas Using Similarity Method of the Form and Spatial Relationships of Plains (Case Study: Gilan Talesh, Iran)

نویسندگان [English]

  • Sousan Ghanbari 1
  • Mansour Yeganeh 2
  • Mohammad Reza Bemanian 2
1 Department of Architecture, Kish International Branch, Islamic Azad University, Kish Island, Iran.
2 Department of Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The house is an essential human need; over time, its spaces have taken on a different structure due to the conditions and external changes. Therefore, the present study seeks to investigate the rural settlements in Talesh to extract the patterns of evolution. To recognize the properties of the changes, we can use the design of rustic housing patterns. Data collection tools were library research and observation. The research method was a mixed study (qualitative and quantitative). In this research, using mathematical formulations, the goal of the study could be achieved. In the quantitative stage, 150 rural houses, selected purposefully from different Talesh regions, were analyzed using data mining and Python scripting language methods. The results indicated that in the Talesh region, the shape of a rectangle, east-west orientation, and the orientation of the veranda toward the south are common features in all of the areas found in the region. But the porch, which is a semi-open space, has played an influential role in constructing the form and improving the function of the spaces over time. Its area has been reduced, and moving it to the middle of the building has caused the formation of the houses to be more closed than before. Also, the examination of the pattern of traditional houses showed that the function of closed spaces has increased by separating different spaces due to their absence in the past.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Similarities
  • Evolution
  • Spatial relationships
  • Form
  • Rural houses