سنجش پایداری گردشگری در روستاهای هدف گردشگری (مورد مطالعه:شهرستان سپیدان)

نویسنده

استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه شیراز

چکیده

تعیین روستاهای هدف گردشگری در کشور را می توان از جمله سیاستهای تأثیرگذار در فرآیند توسعه پایدار گردشگری در نواحی روستایی قلمداد نمود. در این‌رابطه نکته قابل تأمل سنجش پایداری گردشگری در این روستاها می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف سنجش سطح پایداری توسعه گردشگری در روستاهای هدف گردشگری شهرستان سپیدان(استان فارس) تدوین یافته است. این تحقیق از نوع کاربردی و روش انجام آن توصیفی تحلیلی است. به منظور جمع آوری داده های مورد نیاز از دو روش اسنادی و میدانی(پرسشنامه) استفاده شده است. سطح تحلیل پژوهش روستا و واحد تحلیل سرپرستان خانوارهای محلی(200 سرپرست) و مدیران محلی(18 مدیر) است. در راستای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آماری و غیر آماری(روش بارومتر) استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که توسعه گردشگری در روستاهای هدف در مجموع در سطح متوسط پایداری قرار دارند که در بین ابعاد مورد مطالعه، بعد اجتماعی ـ فرهنگی از وضعیت پایداری بهتری برخوردار است. همچنین نتایج نشان داد در بین روستاهای مورد مطالعه از لحاظ پایداری توسعه گردشگری تفاوت معناداری وجود دارد و روستای مارگون دارای بیشترین امتیاز پایداری و روستای ده کهنه از پایین ترین میزان امتیاز پایداری برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


افتخاری، عبدالرضا رکن‌‌‌الدین، مهدوی، داود و پورطاهری، مهدی، 1390، فرایند بومی‌‌سازی شاخص‌های توسعة پایدار گردشگری، فصلنامة پژوهشهای روستایی، شمارة 4، صص. 41-1.
اکبریان رونیزی، سعیدرضا، 1391، ارزیابی پایداری الگوهای گردشگری در نواحی روستایی پیرامون کلانشهرها؛ مورد: روستاهای پیرامون کلانشهر تهران، رسالة دکتری، دانشگاه تهران.
اکبریان رونیزی، سعیدرضا و رضوانی، محمدرضا، 1394، تحلیل و تبیین پایداری توسعة گردشگری در مناطق روستایی (مورد: بخش مرکزی شهرستان دماوند)، فصلنامة پژوهشهای جغرافیای انسانی، شمارة 1، صص. 95-81.
بیات، ناصر، 1393، ارائة مدل الگوی مدیریت اثرات گردشگری در نواحی روستایی؛ مطالعة موردی: دهستان کمازان سفلی شهرستان ملایر، رسالة دکتری، دانشگاه تهران.
رحیمی، داریوش و رنجبر دستانی، محمود، 1391، ارزیابیواولویت‌ندیجاذبه‌هایاکوتوریسم: روستاهایهدفگردشگریاستانچهارمحال‌وبختیاری، فصلنامة مطالعات شهری منطقه‌ای شمارة 14، صص. 150-131.
رضوانی، محمدرضا، 1387، توسعة گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول.
رضوانی، محمدرضا، اکبریان رونیزی، سعیدرضا، افتخاری، عبدالرضا رکن‌الدین و بدری، سیدعلی، 1391، تبیین شاخصهای محک پایداری در ارزیابی آثار الگوهای گردشگری در نواحی روستایی پیرامون کلانشهرها؛ مطالعة موردی: نواحی روستایی پیرامون کلانشهر تهران، فصلنامة پژوهشهای جغرافیای انسانی، شمارة 3، صص. 94-69.
ضرغام بروجنی، حمید و نیک‌بین، مهنا، 1391، سنجش پایداری توسعة گردشگری در جزیرة کیش، فصلنامة پژوهش‌های اقتصادی، شمارة 2، صص. 168-137.
علیقلی‌زاده، ناصر، 1393، بررسیعملکرددولتدرتوسعة فعالیت‌هایگردشگریباتأکیدبر سیاست‌هاوبرنامه‌های گردشگریدرنواحیروستایی، دومین همایش ملی نقش گردشگری در توسعه، دانشگاه مازندران، صص. 2258– 2247.
فراهانی، حسین، 1385، ارزیابی پایداری درنواحی روستایی با تأکید بر عوامل اجتماعی- اقتصادی، مطالعة موردی: شهرستان تفرش، رسالة دکتری، دانشگاه تهران.
قدیری معصوم، مجتبی، استعلاجی، علیرضا و پازوکی، معصومه، 1389، گردشگری پایدار (روستایی و عشایری)، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
مهدوی، داود، 1390، ارزیابی پایداری توسعة گردشگری روستایی در ایران (مورد روستاهای تاریخی فرهنگی ایران)، رسالة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس.
Chami, C., 2002, Sustainable Tourism Development: A Comparison between Tanzania and Kenya, A thesis submitted to the Faculty of Graduate Studies and Research in Partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of philosophy.
Chin, C.H., Lo, M.C., Songan, P. & Nair, V., 2014, Rural Tourism Destination Competitiveness: A Study on Annah Rais Longhouse Homestay, Sarawak, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 144, PP. 35-44.
Choi, H.C. & Sirakaya, E., 2006, Sustainability Indicators for Managing Community Tourism, Journal of Tourism Management, Vol. 27, PP. 1274-1289.
Georg, W., 2008, Tourism Politics, Globalization, Sustainable and Responsible Tourism, Available from. www.arlt-lectures.com.
Hardy, A., Robert, J. Beeton, S. & Pearson, L., 2002, Sustainable Tourism: An Overview of the Concept and its Position in Relation to Conceptualisation of Tourism, Journal of Sustainable Tourism, Volume 10, Issue 6, December, PP. 475-496.
Harris, R. & Leiper, N., 1995, Sustainable Tourism: An Australian perspective, Australia: Butterworth Heinneman.
Hunter, C., 1997, Sustainable Tourism as an Adaptive Paradigm, Annals of Tourism Research, Vol. 24, PP. 850–867.
Jr, E.T., 2003, An Analysis of Variables that Influence Stakeholder Participation and Support for Sustainable Tourism Development in Rural North Carolina, A dissertation Submitted to the north Carolina state university of central Florida, for the degree of Doctor of Philosophy.
Kent, K., 2005, The Roles of the Public, Private and Civic Sectors in Adventure Tourism in the Nanda Devi Biosphere Reserve: Garhwal Himalaya, india, A thesis to be submitted to the Faculty of Graduate studies in partial Fulfillment of the requirements, for the degree of Master of Natural Resources Management.
KO, T.G., 2005, Development of a Tourism Sustainability Assessment Procedure: A conceptual approach, Journal of Tourism Management 26, PP. 431–445.
Mowforth, M. & Munt, I., 1998, Tourism and Sustainability: New tourism in the Third World, London: Routledge.
Murphy, P., 1994, Tourism and Sustainable Development, In W. Theobald, Global tourism: The next decade, Oxford: Butterworth, PP. 274-290.
Risteskia, M., Kocevskia, J. & Arnaudov, K., 2012, Spatial Planning and Sustainable Tourism as basis for Developing Competitive Tourist Destinations, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 44, PP. 375-386.
Schorner, B., 2010, Sustainable Mountain Tourism Development Illustrated in the Case of Switzerland, Sustainable Mountain Tourism Development Illustrated in the Case of Switzerland, PP. 87-108.
Telfer, D. & Sharpley, R., 2008, Tourism and Development in the Developing World, Routledge, New York.
Tosun, C., 1998, De"cits in Approaches to Tourism Development Planning in Developing Countries: The case of Turkey, International conference of international travel and tourism: Policy, law and management, 19-21 April, Newcastle upon Tyne: University of North Umbria.
Tosun, C., 2001, Challenges of Sustainable Tourism Development in the Developing World, the case of Turkey, Tourism management, Vol. 22, PP. 289-303.
UNDP, 1999, Subsidiary Body on Scientific, Technical and Technological Advice, Fourth meeting Montreal, 21-25 June.
Weaver, D.B., 2012, Sustainable Tourism, New Yourk, Routledge.
Weaver, D. & Lawton, L., 2002, Tourism Management, 2nd Edition, Sydney: John Wiley and Sons Australia.
Yarkova. Y. & Stoykova, B., 2008, Sustainability of Rural Tourism in the Smolyan Municipality of Bulgaria, Trakia University, Trakia Journal of Sciences, Vol. 6, No. 3, PP. 31-40.