مطالعات خانه‌های دوم در ایران: مروری سیستماتیک بر وضعیت ساختاری و محتوایی مقاله‌های علمی- پژوهشی و ارائه مسیرهای پژوهشی آتی

نوع مقاله : مقاله برگرفته از پایان نامه

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

2 گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

3 دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران

چکیده

امروزه خانه دوم به یک سبک زندگی رایج در اغلب نقاط جهان تبدیل‌شده‌ است. با گذشت بیش از دو دهه از سوابق پژوهشی در ایران و پراکندگی ادبیات موضوعی، تاکنون مروری بر مطالعات خانه دوم صورت نگرفته است. هدف این پژوهش، مرور و تحلیل مقالات علمی-پژوهشی در حوزه خانه دوم در ایران در چارچوب ساختاری و محتوایی به منظور ارزیابی جایگاه علمی کشور در مقایسه با دانش جهانی، آشکارسازی خلأهای تحقیقاتی و تشخیص اولویت‌های مطالعاتی آتی است. بدین منظور با روش مرور سیستماتیک، 87 مقاله داخلی شناسایی و با روش تحلیل محتوا و نرم‌افزار مکس‌کیودا مقوله‌بندی شدند. همچنین به منظور مقایسه تطبیقی مطالعات داخلی با دانش جهانی، 154 مقاله‌ی بین‌المللی، با تکنیک هم‌رخدادی واژگان در نرم‌افزار وی.او.اس ویوئر تحلیل شدند. نتایج نشان داد که مطالعات داخلی فاقد رویکرد بین‌رشته‌ای است. طبقه‌بندی موضوعی مطالعات بیانگر توجه بیشتر پژوهشگران به توصیف فضای بازتولیدشده در سطح عینیت، تسلط نگرش پیامدمحور و کم‌توجهی به سطح علّی-تبیینی است. ارزیابی روش‌شناسی مطالعات نمایانگر حاکمیت پوزیتیویستی در ادبیات داخلی است. متون بین‌المللی مشابه دانش داخلی بر چیرگی تفکر پیامدمحور تاکید می‌کنند و برخلاف مطالعات داخلی، بر رویکرد کیفی و ادراک ذهنی کنشگران بیشتر متمرکز شده‌اند. تحقیقات آتی مستلزم گسترش دامنه جغرافیایی و توجه به مقیاس شهر و حومه، تولید دانش با رویکرد بین‌رشته‌ای، تمرکز بیشتر بر روش‌های کیفی و آمیخته، تبیین نیروهای علّی با در نظر گرفتن تمامی ذینفعان و همچنین مطالعات عمیق و چندسطحی می‌باشد. دستاوردهای این پژوهش به دلیل آشکارسازی جایگاه فعلی دانش و پیشنهاد چشم‌اندازهای پژوهشی می‌تواند برای پژوهشگران و سیاست‌گذاران مفید باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 19 آذر 1402
  • تاریخ دریافت: 10 مرداد 1402
  • تاریخ بازنگری: 29 آبان 1402
  • تاریخ پذیرش: 09 آذر 1402