ارزیابی معیارهای پایداری روستایی شهرستان دنا براساس فرآیند ارتباطات: کاربرد تحلیل سلسله‌مراتبی

نویسندگان

1 دانشگاه یاسوج، دکترای ترویج و آموزش کشاورزی

2 دانشگاه شیراز، دکترای ترویج و آموزش کشاورزی

چکیده

در مطالعة حاضر سعی شده است با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی اولویت‌بندی معیارهای پایداری روستایی برای منطقة مورد مطالعة یعنی شهرستان دنا انجام گیرد. با مطالعة تحلیلی و مرور منابع ثانویه، معیارها یا شاخص‌‌های پایداری روستایی با توجه به پنج عنصر ارتباطیِ، فرستنده (نهادها/ سازمان‌های توسعه)، محتوای پیام (توسعة پایدار روستایی)، رسانه‌ها (کانال‌ها)ی ارتباطی، گیرنده (کشاورزان/ روستاییان) و نظام بازخورد (نظارت و ارزش‌یابی) مشخص شدند. سپس با استفاده از مطالعة دلفی و انجام یک پیمایش در منطقة مورد مطالعه، اولویت‌بندی مقدماتی معیارها و راهبردها مشخص شد و سرانجام با انجام تحلیل سلسله‌مراتبی اولویت‌بندی نهایی آنها مشخص گردید. نتایج پژوهش صورت گرفته نشان دادند که در بعد سازمانی، "کاهش آشنایی و روابط شخصی (پارتی‌بازی)" و "تقویت نظام نظارت و کنترل ادارات مرکزی بر کارکنان میدانی"، مهم‌ترین معیارهایی هستند که در اصلاح ساختار سازمانی و بهبود آن به منظور توسعة پایدار روستایی باید مورد توجه قرار گیرند. در بعد اجتماعی ـ فرهنگی توسعة پایدار کشاورزی نیز معیاری که شرکت‌کنندگان بر آن تأکید خاص داشتند،"افزایش اشتغال کشاورزان، به ویژه جوانان" بوده است. همچنین، بعد اقتصادی ـ فنی توسعة پایدار روستایی "نظام مناسب بازاریابی و فروش محصولات" بالاترین اولویت‌ را به خود اختصاص داده است و در بعد زیست‌محیطی نیز تأکید بر "رعایت زمان مناسب مبارزة شیمیایی" و "مدیریت تلفیق آفات و بیماری‌ها" بوده است. همچنین، بررسی وضعیت دیگر معیارهای مورد پژوهش، یعنی معیارهای مربوط به "رسانه‌های ارتباطی"، "مخاطبان" و "نظام نظارت و ارزش‌یابی" نشان داد که هیچ یک از آنها وضعیت پایداری ندارند.

کلیدواژه‌ها