سنجش و ارزیابی پایداری در مناطق روستایی با استفاده از تکنیک تصمیم‌گیری چندمتغیره فازی- تاپسیس

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد، دنشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

2 دانشگاه فردوسی مشهد، دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

3 دانشگاه تربیت مدرس، دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

4 دانشگاه تهران، دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

چکیده

دستیابی به توسعة پایدار به منظور بهره‌برداری مناسب از منابع و ایجاد رابطة متعادل و متوازن میان انسان، اجتماع و طبیعت، هدف آرمانی برنامه‌ریزان و مدیران توسعه و به ویژه توسعة روستایی تلقی می‌شود و زمانی امکان‌پذیر می‌گردد که چارچوبی مناسب برای انتخاب شاخص‌ها و معرف‌های توسعة پایدار و ابزاری کارآمد به منظور تجزیه و تحلیل، سنجش و ارزیابی آن فراهم باشد؛ زیرا انجام این کار سبب ارتقای سطح اعتبار یافته‌های علمی پژوهشگران و افزایش قابلیت اطمینان فضای تصمیم‌گیری مدیران و سیاست‌گذاران می‌شود. براین اساس تاکنون مدل‌ها و تکنیک‌های متعددی در سطوح مختلف به منظور سنجش و ارزیابی توسعة پایدار به‌کار گرفته شده، اما هنوز چارچوب مناسبی برای ارزیابی و سنجش پایداری به‌خصوص در مناطق روستایی یافت نشده است. بنابراین هدف اصلی مقالة پیش‌رو، شناسایی روش‌های متعدد ارزیابی پایداری و انتخاب یکی از آن روش‌ها با رویکرد یکپارچه به منظور سنجش و ارزیابی پایداری است. با توجه به پژوهش‌های نظری، رویکرد ارزیابی یکپارچه و در زیرمجموعة آن ارزیابی چندمتغیره براساس تکنیک تاپسیس فازی برای مطالعه در نظر گرفته شد. در ادامه، روستاهای شهرستان کمیجان به عنوان مطالعة‌ موردی برای پژوهش انتخاب شدند که براساس روش نمونه‌گیری کوکران از 430 خانوار پرسش‌نامه داده‌ها جمع‌آوری گردید و پس از انجام محاسبات نتایج نشان دادند که به ترتیب روستاهای فضل‌آباد و علی‌آباد با امتیازهای 696/0 و 666/0 میزان پایداری بالا و روستاهای کسرآصف و چالمیان سطح پایداری کمتری در قیاس با سایر سکونتگاه‌ها دارند.

کلیدواژه‌ها