ارزیابی توزیع فضایی کیفیت زندگی در مناطق روستایی (مطالعة موردی: بخش مرکزی شهرستان دلفان)

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس

3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه زنجان

چکیده

کیفیت زندگی، از عوامل زمان و مکان تأثیر می‌پذیرد و مؤلفه‌ها و عوامل تشکیل‌دهندة آن با توجه به دوره زمانی و مکان جغرافیایی و سطوح توسعه‌یافتگی متفاوت خواهند بود. با این توصیف، تحقیق حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش‌هاست که کیفیت زندگی از نظر جامعه نمونه چگونه است؛ آیا توزیع فضایی می‌تواند بر کیفیت زندگی تأثیر نهد یا نه. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از عملیات میدانی، از دو روش آمار توصیفی و استنباطی (آزمون ‌t، تحلیل واریانس) استفاده شده، و سپس نرم‌افزار GIS برای نشان دادن توزیع فضایی به کار رفته است. جامعه آماری در این پژوهش، مجموعه روستاهای بخش مرکزی شهرستان دلفان است با جمعیت ????? نفر در قالب ????? خانوار. روش نمونه‌گیری در این پژوهش خوشه‌ای چندمرحله‌ای است که براساس تخصیص متناسب ?? روستا انتخاب شده است. برای تکمیل پرسشنامه‌ها ??? نفر از سرپرستان خانوارها به عنوان جامعه نمونه در نظر گرفته شدند. براساس دیدگاه‌های جامعه نمونه، می‌توان کیفیت آموزش، محیط مسکونی و محیط فیزیکی، سلامت و امنیت، و نیز درآمد و اشتغال را پایین‌تر از حد متوسط ارزیابی کرد؛ و کیفیت تعامل و همبستگی اجتماعی را در حد متوسط دانست. همچنین یافته‌های تحقیق نشان از آن دارند که در روستاهای بخش مرکزی شهرستان دلفان در تمام مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت زندگی به لحاظ موقعیت مکانی و بعد فاصله، می‌توان تفاوت معناداری را مشاهده کرد. به لحاظ بعد فاصله، جز مؤلفه اقتصادی که تفاوت معناداری نداشت، تفاوت در دیگر مؤلفه‌ها (کیفیت محیطی، کالبدی و اجتماعی) معنادار بود.

کلیدواژه‌ها