تأثیر سرمایه اجتماعی بر فرایند اجرای طرح‌های هادی روستایی در شهرستان خواف

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

فرایند تهیه و اجرای طرح‌های هادی روستایی در سه دهة اخیر، سیمای کالبدی سکونتگاه‌های روستایی را دگرگون ساخته است و انتظار می‌رود با افزایش سطح سرمایة اجتماعی در این نواحی بر مشارکت‌پذیری روستاییان در این طرح‌ها افزوده گردد. در مقالة حاضر میزان تأثیرپذیری فرایند اجرای طرح‌های هادی روستایی از سرمایة اجتماعی روستاییان بررسی شد. روش تحقیق در این مطالعه، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و همبستگی است که بخش عمده‌ای از داده‌های آن بر اساس مطالعات میدانی و با روش نمونه‌گیری (کوکران) از سطح 233 خانوار نمونة منطقه جمع‌آوری شده است. یافته‌های مطالعه بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از آزمون‌های همبستگی تیپ پیرسون نشان می‌دهند که ارتباطی معنا‌دار و نسبتاً قوی با ضریب 379/0 بین سرمایة اجتماعی روستاییان و فرایند اجرای طرح‌های هادی روستایی وجود دارد. سرمایة اجتماعی روستاییان حدود 9/18 درصد تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌کند و بین شاخص‌های سرمایة اجتماعی، متغیر اعتماد اجتماعی به‌میزان 6/27 درصد بر روند اجرای طرح هادی تأثیرگذار بوده است. در توزیع فضایی رابطة بین سرمایة اجتماعی و روند اجرای طرح‌های هادی در چهار روستا، همبستگی مستقیم و نسبتاً کاملی وجود دارد. با توجه به یافته‌ها، راهکارهایی شامل تقویت سرمایة اجتماعی روستاییان با افزایش میزان اعتماد اجتماعی آنان، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در زمینة آشنایی با فرایند تهیه، اجرا و نگه‌داری طرح‌های هادی، بهره‌گیری از نهادهای محلی برای تسهیل و افزایش مشارکت عمومی روستاییان پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها