سیاست‌های توسعه در کشور طی چند دهة اخیر به نابسامانی مناطق و تخلیة گستردة آبادی‌ها و تشدید نابرابری‌های منطقه‌ای دامن زده‌اند. مدیریت هدفمند و بهینه به‌منظور پویاسازی فعالیت، و استفاده از منابع نقطه‌ای و پراکنده در سطح سرزمین از راهکارهایی هستند که منجر به جلوگیری از مهاجرت‌های بی‌رویه و نظم‌دهی به الگوی ارتباط سکونتگاههای روستایی با شبکة نظام شهری می‌شوند. ازاین‌رو، پژوهش حاضر به بررسی سطح برخورداری از امکانات و خدمات سکونتگاههای روستایی در شهرستان دماوند برمبنای رویکردهای جدید و اثبات‌شده در سطح جهانی ـ‌ازجمله رویکرد شبکة منطقه‌ای‌ـ می‌پردازد. این رویکردها راهکارهای توسعه را با توجه به امکانات موجود در ناحیه درنظر می‌گیرند و پیوند آن را با توسعة منطقه‌ای و ملی مطرح می‌کنند. فرایند تجزیه و تحلیل سکونتگاههای روستایی و میزان اهمیت شاخص‌های مطرح‌شده، با استفاده از تکنیک topsis و روش تحلیل عاملی صورت گرفت. نتیجة حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که سکونتگاههای روستایی شهرستان دماوند فاقد توزیع بهینة جمعیت و فعالیت در سطح ناحیه هستند و ادامة این روند تخلیة تدریجی این سکونتگاه‌ها را به‌دنبال خواهد داشت. در پایان نیز با توجه به موقعیت و توانمندی سکونتگاههای روستایی، الگوی مناسبی برای ارائة خدمات و ایجاد پیوند بین سکونتگاههای روستایی- شهری معرفی شده است.
)
