شناسایی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری بنگاه‌‌های اقتصادی کوچک و متوسط با محوریت گردشگری روستایی مطالعة موردی: بخش کن شهرستان تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان (ملاثانی)

2 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان (ملاثانی)

3 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان (ملاثانی)

چکیده

در جهان امروز، گردشگری روستایی نقش مهمی به‌‌‌عنوان عامل تولیدی و اشتغا‌ل‌زایی و منبع جدید درآمدی در جوامع روستایی ایفا می‌کند. به‌‌‌همین دلیل شناسایی عوامل تأثیرگذار بر این صنعت اهمیت می‌یابد. به‌منظور شناسایی عوامل مؤثر بر شکل‌گیری و رونق کسب‌وکارهای گردشگری از دیدگاه مردم محلی، پژوهشی در نواحی روستایی بخش کن (دهستان سولقان) صورت گرفت. برای گردآوری داده‌‌ها از پرسشنامه و برای تجزیه و تحلیل داده‌‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان دادند که بیشترین انگیزة گردشگران از حضور در نواحی روستایی بخش کن، بازدید از جاذبه‌‌های طبیعی و مکان‌های زیارتی بوده است. جز در منطقة‌‌ امام‌زاده داود، فعالیت بنگاه‌‌های گردشگری در اشکالی مانند مراکز تفریحی، رستوران‌‌ها، مراکز عرضة‌‌ خدمات اقامتی، مراکز خرید، راهنمایی گردشگران، فروش محصولات دامی و کشاورزی، حمل‌ونقل گردشگران، فروش صنایع‌دستی و عرضة‌‌ غذاهای محلی در مناطق روستایی رشد و توسعة‌‌ چندانی نداشت. از دیدگاه اهالی ازجمله مزیت‌‌های منطقه در ایجاد و توسعة‌‌ کسب‌وکار گردشگری، فاصلة‌‌ کم تا شهر تهران و جاذبه‌‌های طبیعی و زیارتی منطقه معرفی شدند و درمقابل، فصلی‌بودن گردشگری و تبلیغات و اطلاع‌رسانی کم درخصوص جاذبه‌‌های گردشگری منطقه از مهم‌ترین مسائل پیش روی گسترش و رونق فعالیت بنگاه‌‌های گردشگری عنوان شد. از میان عوامل استخراجی در آزمون تحلیل عاملی، عامل زمینه‌‌ای-زیرساختی با مقدار ویژة‌‌ 78/5 مؤثرترین عامل در شکل‌گیری و گسترش فعالیت‌‌های بنگاه‌‌های اقتصادی با محوریت گردشگری منطقه شناخته شد. همچنین میان عوامل شناسایی‌شده همبستگی مثبت مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها


امین‌‌آقایی، مهرناز، 1388، بررسیعواملمؤثربرعملکردصنایعکوچکازدیدگاه کارشناسان توسعة‌‌ روستایی، فصلنامة‌‌ روستا و توسعه، 11(4)، صص. 146-125.
بزرگ‌نیا، ابراهیم، 1386،نقشصنایعکوچکدرتوسعة‌‌ روستایی، نشریة‌‌ خبری روابط عمومی وزارت جهاد کشاورزی، صص. 17-16.
بیات، ناصر و رستگار، ابراهیم، 1390، بررسیاثراتزیست‌محیطیگردشگریروستاییازدیدگاهتوسعة‌‌ پایدار:مطالعة‌‌ موردیروستایسولقانشهرستان تهران، مجموعه مقالات دومین همایش ملی توسعة‌‌ پایدار روستایی، تیرماه، همدان، دانشگاه بوعلی سینا، 21 ص.
خیاطی، مهدی، 1382، توریسمروستاییو تأثیر آنبر جوامعروستاییتایلند، ماهنامة‌‌ اقتصادی-اجتماعی جهاد کشاورزی، 14(73)، صص. 56-43.
رحیمی، عباس، 1383، تبیینصنایعتبدیلیوتکمیلیبخشکشاورزیوصنایعروستایی، نشر جامعه‌‌‌نگر، تهران.
شایان، حمید و شاهی اردبیلی، حکمت، 1386، نقش صنایع روستایی در توزیع بهینة‌‌ درآمد: مطالعة‌‌ موردی بخش مرکزی شهرستان مشهد، فصلنامة‌‌ روستا و توسعه، 2(10)، صص. 212-196.
غلامی روچی، محمدنقی، میرمحمد صادقی، جواد و دهقانی، عباسعلی، 1384، تحلیلی بر عوامل مؤثر بر بهره‌‌‌وری کل صنایع روستایی تحت پوشش جهاد کشاورزی استان اصفهان، مجلة‌‌ علوم و فنون کشاورزی، 9(1)، صص. 71-61.
غنیان، منصور، خانی، فضیله و بقایی، لیلا، 1390، ارزیابی فضای کارآفرینی در گردشگری روستایی (مطالعة‌‌ موردی: منطقة‌‌ اورامان)، فصلنامة‌‌ پژوهش‌‌های روستایی، 2(3)، صص. 123-99.
قبادی، پرستو، پاپ‌زن، عبدالحمید، زرافشانی، کیومرث و گراوندی، شهپر، 1389، مشکلاتومحدودیت‌هایگردشگریروستایی بااستفادهازنظریة‌‌ بنیانی (مورد: روستایحریر،استانکرمانشاه)، فصلنامة‌‌ پژوهش‌‌های روستایی، 1(3)، صص. 52-25.
قهرمانی، نسرین، 1387، بررسی اثرات گردشگری روستایی در نواحی روستایی دهستان سولقان، پایان‌نامة‌‌ کارشناسی ارشد دانشکدة‌‌ جغرافیای دانشگاه تهران، 195ص.
مؤمنی، فرشاد، یوسفی، محمدقلی و مبارک، اصغر، 1389، بررسیعواملتعیین‌کنندة‌‌ رشدبهره‌‌‌وریوفقر درمناطقروستاییایران، فصلنامة‌‌ پژوهش‌‌های روستایی، 1(1)، صص. 120-99.
موسایی، میثم، 1390، مبانی اقتصاد توریسم، انتشارات مهکامه، تهران، 150 ص.
میرکتولی، جعفر و مصدق، راضیه، 1389، بررسیوضعیتگردشگریروستاییونقشآندررونقصنایع‌دستی مورددهستاناسترآبادجنوبی،شهرستانگرگان، مطالعات و پژوهش‌‌های شهری و منطقه‌‌‌ای، (2)7، صص. 154-137.
Abor, J. and Quartey, P., 2010, Issues in SME Development in Ghana and South Africa, International Research Journal of Finance and Economics, 39, PP. 218-228.
Copp, C.B. and lvy, R.L., 2001, Networking Trends to Small Tourism Businesses in Posocialist Slovakia, Journal of Small Business Development, 39(4), PP. 345- 353.
Eruera, A., 2008, Rural Tourism Development in the Eastern Hokianga Area, A thesis submitted to the Auckland University of Technology, PP. 134.
Levy M., Powell P. and Worrall L., 1987, Strategic Intent and E-Business in SMEs: Enablers and Inhibitors, Information Resources Management Journal, 18 (5), PP. 1-20.
Radas, S. and Bozic, L., 2009, The Antecedents of SME Innovativeness in Anemogram in Transition Economy, Technovation, 29, PP. 438–450.
Ramanauskiene, J., Gargasas, A., Ramanauska, J., 2006, Marketing Solution In Rural Tourism Development In Lithuania, Economical Journal, 7(74), PP. 38-51.
Urbanoa, D., Toledanoa, N. and Ribeirob, D., 2010, Support Policy for the Tourism Business: A comparative case study in Spain, 30(1), PP. 119–131.
Valentinov, V. and Baum, S., 2008, The Institutional Economics of Rural Development: Beyond Market Facture, Journal of center European Agriculture, 9(3), PP. 457-462.
Weaver, D. & Fennell, D.A., 1997, The Vacation Farm Sector in Saskatchewan: A profile of operations, Tourism Management, 18(6), PP. 357-365.
 
Refrence in persian
Amin Aghaee, Mahnaz, 2009, Survey of Viewpoint’s Experts about Effective Factors in Function of Small Industry, Journal of Rural and Development, 11(4), PP. 125-146.
Bayat, Nasser and Rastegar, Ebrahim, 2011, Survey of Environmental Effects from the Perspective of Sustainable Development of Rural Tourism: A case study of Tehran city sooleghan village, Proceedings of the National Conference for Sustainable Rural Development, July, Hamedan Bou Ali Sina University.
Bozorgnia, Ebrahim, 2007, The Role of Small Industry in Rural Development, The news magazine The Public Relations Department of Agriculture, PP. 16-27.
Ghahramani, Nasrin, 2008, Survey Effects of Rural Tourism in Rural Villages in Sooleghan, M.Sc. thesis, Department of Geography, Tehran University.
Ghanian, Mansour, 2011, Determine the Entrepreneurs in Rural Tourism (Case study: the Uraman), Problems and limitation associated of rural tourism using foundation Theory (Item: Harir Village, Kermanshah Province), Journal of Rural research, 2(3), PP. 99-123.
Ghobadi, Parastou, Papzan, Abdolhamid and ZarAfshani Qmars, 2010, Problems and Limitation Associated of Rural Tourism using Foundation Theory (Item: Harir Village, Kermanshah Province), Journal of Rural Research, 1(3), PP. 25-52.
Gholami, Mohammad T., Sadeghi, Javad and Dehghani, Abas, A., 2005, Analysis of Factors Affecting the Productivity of Rural Industries Covered by the Province of Agricultural, Journal of Agricultural Science and Technology, 9(1), PP. 61-71.
Khayati, Mehdi, 2003, Rural Tourism and It’s Effect on Rural Societies, Monthly magazine Agricultural of socioeconomic, 14(73), PP. 43-56.
Mirkatouli, Jafar and Mosadegh, Raziyeh, 2010, Survey of Situation of Rural Tourism and Its Role in the Development Handicrafts of South Astar Abad Village, City of Gorgan, Journal of Urban and regional studies, 2(7), PP. 137-154.
Moameni, Farshad, Yousefi, Mohammad Gh. and Mobarak, Asghar, 2010, Investigate the Determinants of Productivity Growth and Poverty in Rural Areas in Iran, Journal of Rural Research, 1(1), PP. 99-120.
Mousaee, Meysam, 2011, Principles of Tourism Economics, Published by Mahkameh, Tehran, P. 150.
Rahimi, Abbas, 2004, Explanation of Additional Industries and Agricultural Sectors and Rural Industries, Published by Nashre Jamee Negar, Tehran.
Shayan, Hamid and Shahi Ardebili, Hekmat, 2007, Role of Rural Industries in the Optimal Distribution of Income: A case study of the central city of Mashhad, Journal of Rural Development, 2(10): PP. 196-212.