ارزیابی میزان تأثیرگذاری دانش بومی بر پایداری توسعة کشاورزی مطالعة موردی: روستاهای دهستان گوگ‌تپة شهرستان بیله‌سوار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور بیله سوار

چکیده

افزایش روزافزون آگاهی‌ها در زمینة تأثیر سوء بسیاری از فناوری‌های نوین بر منابع محیطی و ارزش‌های سنتی اجتماعی به‌ویژه ارزش‌های روستایی، تأکید بر دانش بومی را براى دستیابى به توسعه قوت بخشیده است. بهادادن به دانش بومى که مقدمة توجه همه‌جانبه به توسعه و یکی از اصول توسعة محلی به‌شمار می‌آید، برگرفته از تجربیات بلاواسطه در طبیعت است که به شناخت موقعیت‌های فرهنگی و محیط‌های اجتماعی این جوامع مربوط می‌شود. دانش بومی اجتماعات روستایی، ابزار مهم مقابلة آنها با مسائل محیطی، اقتصادی و اجتماعی و تداوم بقای اجتماعات روستایی برشمرده می‌‌شود. مقالة حاضر به‌دنبال سنجش و ارزیابی نقش دانش بومی روستاهای دهستان گوگ‌تپه در دستیابی به توسعة کشاورزی است، که با روش‌‌شناسی توصیفی- تحلیلی و پیمایش میدانی ازطریق پرسشنامه انجام شد. جامعة نمونة تحقیق را 298 خانوار از ساکنان روستاهای نمونه تشکیل دادند که با فرمول کوکران تعیین شدند. نتایج تحقیق گویای تأثیرگذاری اندک و کمتر از حد متوسط دانش بومی بر مؤلفه‌های توسعة اقتصادی و اجتماعی و برعکس تأثیر زیاد آن بر ابعاد محیطی و حفظ منابع تولید در نواحی روستایی است. دلیل این امر را می‌توان وابستگی به فناوری‌ها و ابزار نوین و انطباق‌نداشتن آن با شرایط فعلی و قدرت ریسک پایین کشاورزان برشمرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluate the effectiveness of indigenous knowledge in sustainable agricultural development (study of area: Gogtapeh rural district of Bilehsavar county)

نویسندگان [English]

  • tahereh sadeghloo 1
  • Abdollah azizi damirchiloo 2
1 Tahereh sadeghloo, Associate Professor of Ferdowsi University of Mashhad
2 master of geography and rural planning, payame noor university of Bileh savar
چکیده [English]

Extended Abstract
Introduction
According to increasing awareness about abuse of modern technologies in many field on natural resources and traditional values of communities, especially, rural values, indigenous knowledge has been emphasized as an important base for successful and effective science to development. Indigenous knowledge (IK) is socio-economically affordable, sustainable, involves minimum risk to rural farmers and producers, and it is better for conserving natural resources. Attention to this kind of knowledge is needed and introduction for local and comprehensive development because, it result from direct experiments of natural environment that tie to identifying of cultural situation and social environment of these communities. Rural communities’ indigenous knowledge is one of the most important tools for coping with environmental, social and economical problems for rural life continuity. In recent years, despite to replacement of modern knowledge with past local and indigenous approaches, social and environmental impacts of modern technologies, has increased requirements of back to previous approaches and integrating indigenous knowledge with modern for gaining the best results of development. IK is an important part of the various fields, including agriculture, health, veterinary, and arts and crafts. For instance, the agricultural practices have increasingly proved to be productive, sustainable and ecologically sound, even under extraordinarily difficult conditions due to the utilization of IK in developing countries.
Methodology
In the social sciences, there are basically two approaches for carrying out: research quantitative (relational) and qualitative (explanatory). Considering to the nature of the study, the qualitative approach has been adopted to carryout research. The study investigates how we learn from local people and how they perceive, value, use and conserve the environment and natural resources (Braiones, 1996 and Mandonda, 1997). This study presents preliminary findings from a mixed methods research project and the primary objective of this paper is to identify the Indigenous Knowledge used in sustainable agriculture. The aim of the paper is to demonstrate the importance of managing indigenous knowledge for sustainable Agricultural performances in the developing countries. Therefore, current paper, measuring and assessing the role of rural indigenous knowledge in Gogtapeh rural district from Bilehsavar County on agricultural economic development by descriptive- analyzing methodology, is the main goal of research. For this regard, we use of field study and data gathering by questionnaire in case of study area. Our sample study includes 298 farmers of sample rural that chose by Cochran formula.
Finding
In the semi-structured interviews, 298 smallholder farmers participated in the study, where 88% were men and 12% were women. The gendered nature of the social, culture, economic and policy systems may have limited women farmers from participating in the study. The mean age of the respondents was 42, where the majority of the respondents (41.9%) were between 30 to 430 years, while (27.2%) respondents were between 20 to 30 years, and (21.5%) respondents were 40 to50 years. The findings showed that (64%) respondents had some level of formal schooling and about (36%) had College education. After data gathering and analyzing in SPSS software, gained result show that indigenous knowledge had a less than medium effect on economical dimensions as like as income, rate of production, decreasing of production cost, parsimony in production resources and had a significant effect on environmental and natural resource of rural area. Dependence to new technologies and its tools and low level of farmers risk acceptability are the main causes for these results. Also, based on VICOR techniques, Damircheloo and Babak rural points had most and less effect from indigenous knowledge in agricultural development.
Result and discussion
There is much to learn from the IK system if we are to move toward interactive technology development from the conventional transfer of technology approach, it is feasible, efficient and cost effective to learn from the village – level experts. The study findings showed that IK can be used to manage agricultural in the local Communities. Indigenous knowledge should be recorded and used to devise innovative research for agricultural researchers, extension workers, development practioners, and environmentalists for sustainable agriculture development and management of natural resources. Understanding and conserving Indigenous Knowledge will help to sustain farming practices which will not cause so much plant genetic erosion and environmental deterioration. Indigenous knowledge should cater for sustainable food security and conservation of the variety and variability of animals, plants and very vital soil properties such as physical, biological and chemical properties. Traditional knowledge is vital to sustainable development of natural resources. Sustainable agriculture development and conservation of resources could be significantly advanced if modern scientific knowledge could be incorporated with the traditional knowledge system. From the foregoing interaction with the farmers, it can be concluded that they have experiential wisdom which they use to conserve and select location specific indigenous paddy varieties for obtaining sustainable yields. Poor socio-economic conditions and risk prone biophysical conditions of farming do not permit the adoption of high energy based farming technologies by the tribal’s.

کلیدواژه‌ها [English]

  • rural area
  • Indigenous Knowledge
  • Economic Development
  • Agriculture
  • Gogtapeh rural districts
ابراهیمی، سیدمحمد، 1385، پژوهشی در جغرافیای مغان، اردبیل، انتشارات نیک‌آموز.
ارفعی، معصومه، 1390، بررسی عوامل مؤثر بر دانش بومی در مصرف بهینة آب در بخش کشاورزی، پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، سال چهارم شمارة 3، پاییز (پیاپی پانزده)، صص. 102-93.
ازکیا، مصطفی و میرشکار، احمد، 1376، دانش بومی و مشارکت مردمی و چگونگی استفاده از آن در بهره‌برداری از هرزهای آب‌های سطحی منطقة دشتیاری، فصلنامة جنگل و مرتع، شمارة 34، بهار.
بوزرجمهری، خدیجه، افتخاری، عبدالرضا رکن‌الدین، 1383، تحلیل جایگاه دانش بومی در توسعة پایدار روستایی، فصلنامة مدرس علوم انسانی، دورة 9، شمارة 1، بهار.
بوزرجمهری، خدیجه، 1383، شناختوبررسیدانشبومیزنانروستاییشهرستاننیشابوروتأثیرآنبر توسعة پایدارکشاورزی، رسالة دریافت درجة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی.
پاپ‌زن، عبدالحمید، حسینی، سیدمحمود، ازکیا، مصطفی و عمادی، محمدحسین، 1386، تدوینمدلمفهومیحاصلازتلفیقدانشبومیورسمیبااستفادهازنظریة بنیانیبه‌منظوردستیابیبهرهیافتترویجیمناسب مطالعة موردیمنطقة بیلوارشهرستانکرمانشاه، اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال پانزدهم، شمارة ۵۸، ویژة سیاست‌های کشاورزی تابستان.
چهارسوقی امین، حامد و میردامادی، سیدمهدی، 1387، شناختوتحلیلمؤلفه‌هایتأثیرگذاربرکشاورزیپایداردربینزنانکشاورزشهرستان بندرانزلیباتأکیدبردانشبومیبرنج‌کاریدرمنطقه، فصلنامة دانش کشاورزی ایران جلد 5، شمارة 1.
چهرازی، الیاس، مکانیکی، جواد، اشرفی، علی، 1391، کاربرددانشبومیدرتولیدمحصولاتکشاورزیموردمطالعه:کشتتونلیطالبیدرروستاهای فرگ،رزقآبادوجردویکاشمر، مجموعه مقالات همایش ملی توسعة روستایی گیلان.
عباسی، اسفندیار،1380، دگرگونی اندیشه در جهان: کاربرد اجتماعی و فرهنگی دانش بومی در توسعة پایدار، فصلنامة علوم اجتماعی (دانشگاه علامة طباطبایی)، پاییز و زمستان، شمارة 15 و 16.
عربی، قادر، 1377، کاربرد دانش بومی در توسعة پایدار، فصلنامة جهاد، فروردین و اردیبهشت، شمارة 204 و 205.
عزیزی دمیرچیلو، عبدالله، 1391، مدیریتنوینروستایی راهکاری برای تحققکارآفرینی روستایی، مجموعه مقالات اولین همایش توسعة روستایی، گیلان، شهریور.
وزین، نرگیس، 1386، نقش دانش بومی و نوین درکاهش آسیب‌های محیطی در روستاها (مطالعة موردی: بخش خورش‌رستم)،پایان‌نامة دورة کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، گروه جغرافیا.
Abioye A., Yetunde Z., Halima S.E., 2011, Documenting and Disseminating Agricultural Indigenous Knowledge for Sustainable Food Security: The Efforts of Agricultural Research Libraries in Nigeria, world library and information congress, 77th ifla, general conference and assembly.
Lwoga, E.T, Ngulube, P. and Stilwell Ch., 2010, Managing Iindigenous Knowledge for Sustainable Agricultural Development: knowledge management approaches in the social context, The International Information & Library Review, Volume 42, Issue 3.
Makhura, M.N., 2004, Economic Perspective to Indigenous Knowledge in Rural Development, South Africa Rural Development Quarterly 2 (4), PP. 39-43.
Mugurusi, E. K., 2001, Opening Speech, Proceedings of the National Workshop on Sharing and Application of Local/Indigenous Knowledge, Bagamoyo, Tanzania, 11– 13 June.
Reij C., Scoones, I. and Toulmin, C., 1996, Sustaining the Soil: Indigenous soil and water conservation in Africa, Earthscan Publications, London.
Richards, P., 1985, Indigenous Agricultural Revolution: Ecology and food production in West Africa, Hutchinson and London.
Singh, R. K., 2007, Indigenous Agricultural Knowledge in Rainfed Rice Based Farming Systems for Sustainable Agriculture: Learning from Indian Farmers, Tribes and Tribals, Special Volume, No. 1, PP. 101-110.
Tikai, P. and Kama A., 2010, A Study of Indigenous Knowledge and Its Role to Sustainable Agriculture in Samoa, Ozean Journal of Social Sciences, Vol. 3, No. 1.
Warren, D.M., 1991, Using Indigenous Knowledge in Agricultural Development, World Bank Discussion, Paper No. 127.
 
Refrence in Persian
Ebrahimi, S.M., 2005, Research in Moghan’s Geography, Ardebil, Nikamuz press.
Arfaei, M., 2010, Analyzing the Effective Factors on Indigenous Knowledge of Water Optimal using in Agricultural Aspect, Journal of Agricultural Extension and Education Research, Volume 4, 3(15), Autumn 2015, PP. 93-102.
Azkia, M., Mirshekar, A., 1997, Indigenous Knowledge and Community Participation: Ways of using and exploitation of superficial swages of Dashtyari region, Forest and Pasture Magazine, No. 34, Spring.
Buzarjomehri, Kh., Eftekhari, A.R., 2005, Analyzing the Position of Indigenous Knowledge in Rural sustainable development, human science lecturer, volume 9(1), Spring.
Buzarjomehri, Kh., 2004, Identifying and Analyzing the Rural Indigenous Knowledge and its Effect in Agricultural Sustainable Development, Ph.D.’s degree thesis of Tarbiat modares university, Human Science Faculty.
Papzan, A.H., Hosseini, S.M., Azkia, M., Emadi, M.H., 2007, Designing the Conceptual Model of Combining the Indigenous and Modern Knowledge by using of Grounded Theory for Achieving to Suitable Promotional Approach (Case study area: Bilvar region of Kermanshah province), Journal of agricultural economic and development, Volume 15(58).
Charsoughi Amin, H., Mirdamadi, S.M., 2008, Identifying and Analyzing the Effective Measures on Sustainable Agriculture among Women Farmers in Anzali Port County with Emphasis on Indigenous Knowledge of Rice Cultivating, Journal of Iran agricultural knowledge, Volume 5(1).
Chehrazi, E., Mekanicki, J., Ashrafi, A., 2012, Usage of Indigenous Knowledge in Agricultural Crop produce; Case study: Cultivating of Cantaloupe in Frag, Rezgh abad and Jardoy villages, set articles of first national conference of rural development in Gilan province, September.
Esfandiari, A., 2001, Thought Alteration in World, Social and Cultural Usages of Indigenous Knowledge in Sustainable Development, Journal of Social Science, Autumn and winter, No. 15-16.
Arabi, Gh., 1997, Usage of Indigenous Knowledge in Sustainable Development, Journal of Jihad, No. 204 and 205, March and April.
Azizi Damirchiloo, A., 2012, Modern Rural Management; an new approach for rural entrepreneurship realization, set articles of first national conference of rural development in Gilan province, September.