نقش عناصر آموزش و پرورش در توانمندسازی جوانان روستایی(مطالعة موردی: دانش‌‌آموزان روستایی مقطع دبیرستان بخش سربند شهرستان شازند)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران

2 دانشگاه تهران

چکیده

آموزش و آگاهی به‌‌‌عنوان یکی از ارکان اصلی فرایند توانمندسازی و همچنین دستیابی به توسعة ‌‌پایدار، اهمیت زیادی دارد. آموزش رسمی و عمومی که بخش مهمی از زندگی را دربرمی‌گیرد، به‌‌‌عنوان نهاد اجتماعی اثرگذار نقش بسزایی در فرایند توانمندسازی انسان‌‌ها دارد. شناسایی استعدادها و ایجاد شرایط لازم برای شکوفایی آنها در زمینه‌‌های مختلف و رشد موزون و متعادل انسان در جنبه‌‌های عقلانی، عاطفی، اجتماعی و جسمانی از مسئولیت‌‌های سنگینی است که آموزش و پرورش باید به انجام برساند. پژوهش حاضر با رویکرد تبیینی-تحلیلی در پی تبیین جایگاه و نقش آموزش و پرورش در فرایند توانمندسازی جوانان روستایی است. حجم نمونه مشتمل بر 90 تن از دانش‌‌آموزان روستایی در مقطع متوسطة بخش سربند شهرستان شازند استان مرکزی است که از طریق نمونه‌‌گیری تصادفی انتخاب شدند، به‌‌‌همراه تعدادی از دانش‌‌آموزان دختر و پسر دبیرستانی در قالب دو گروه متمرکز. داده‌‌ها با روش میدانی و تلفیقی از روش‌‌های کمی و کیفی، به‌‌‌کمک پرسشنامه و مصاحبة عمیق گردآوری و با استفاده از نرم‌‌افزار SPSS تحلیل شدند. یافته‌‌های پژوهش حاضر، نقش کلی آموزش ‌‌و پرورش را در ابعاد مختلف توانمندی تأیید می‌کنند و نشان می‌‌دهند که دانش‌‌آموزان روستایی آموزش‌‌های فراگرفته از طریق محتوای کتاب‌‌ها و برنامه‌‌های آموزشی را ضعیف تلقی می‌‌کنند. آنها معتقدند این آموزش‌‌ها با نوع نیاز آنان برای شغل‌‌یابی هماهنگ نیست و فرد دانش‌‌آموخته برای پذیرش مسئولیت‌‌های مهم در جامعه آمادگی ندارد. از نظر آنان شکل‌‌گیری هرگونه زمینة ‌‌توانمندی و ایجاد شخصیت و هویت و باورهایشان اغلب تحت تأثیر نهاد خانواده است.

کلیدواژه‌ها


ابطحی، سیدحسین، عابسی، سعید، 1386، توانمندسازی کارکنان، چاپ اول، مؤسسة تحقیقات و آموزش مدیریت، تهران.
حاجی محمدخان، سولماز، 1391، بررسی نقش اقدامات مدیریت دانش بر توانمندسازی روان‌شناختی منابع انسانی سازمان منطقة آزاد کیش، پایان‌‌نامة کارشناسی ‌‌ارشد، پردیس کیش، دانشگاه تهران.
زارع، زهره، 1390، بررسی عوامل مؤثر بر توانمندسازی مدیران مقطع دبیرستان شهرستان مرودشت، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة روان‌شناسی، دانشگاه تهران.
سرکارآرانی، محمدرضا، 1382، آموزش و پرورش تطبیقی ایران و ژاپن، چاپ اول، انتشارات روزنگار، تهران.
سروش مهر، هما، 1388، بررسی شاخص‌‌ها و راهکارهای توانمندسازی اقتصادی زنان روستایی شهرستان همدان، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
سواری، مسلم، شیری، نعمت‌‌اله، اسدی، علی، 1392، نقش منابع و کانال‌‌های ارتباطی و اطلاعاتی در توانمندسازی زنان روستایی شهرستان دیواندره، فصلنامة پژوهش‌‌های روستایی، دورة 4، شمارة 2، صص. 384-265.
شریعت‌زاده، مهدی، 1391، چالش‌‌ها و نارسایی‌‌های ناظر بر گذار دانش‌‌آموزان از مدرسه به بازار کار در ایران، فصلنامة تعلیم و تربیت، شمارة 112، صص. 146-129.
صبوری خسروشاهی، حبیب، 1389، آموزش ‌‌و پرورش در عصر جهانی‌‌شدن: چالش‌‌ها و راهبردهای مواجهة با آن، فصلنامة مطالعات راهبردی جهانی‌‌شدن، سال 1.
عزیزی، نعمت‌اله،1390، تأملی بر چالش‌‌های آموزش متوسطة کشور در تعامل با نظام اشتغال و بازار کار، فصلنامة تعلیم و تربیت، شمارة 112، صص. 128-99.
قهاوندی، مریم، 1392، تحلیل رابطة آموزش و پرورش و توسعة اقتصادی در ایران (با رویکرد جامعه‌شناختی آموزش و پرورش)، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، پردیس ارس، دانشگاه تهران.
مرصوصی، نفیسه، بهرامی، رحمت‌اله، 1390، توسعة پایدار روستایی، انتشارات پیام نور، تهران.
مرکز آمار ایران، 1390، فایل شناسنامه‌های آبادی‌‌های استان مرکزی.
مؤسسة توسعة روستایی ایران، 1387، گزارش یونسکو در زمینة تحلیل برنامه‌‌ها و سیاست‌‌های فرهنگی، اجتماعی و زیست‌‌محیطی ایران در برنامة چهارم با توجه به اهداف و طرح اجرایی دهة ملل متحد برای آموزش در خدمت توسعة پایدار (2014 ـ 2005).
مولائی، محسن، 1392، بررسی نقش سازمان‌‌های مردم‌‌نهاد در توانمندسازی کودکان در وضعیت دشوار، پایان‌‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
مهران، گلنار، 1391، بررسی روند تواناسازی دختران و زنان در نظام آموزشی ایران، فصلنامة تعلیم و تربیت، شمارة 87، صص. 92-59.
Bank, James A., 2012, Encyclopedia of Diversity in Education: Empowerment and Education, Thousand Oaks, SAGE Publications, Inc.
Beninis, W. & Nanus, B., 1985, Leaders: The Strategies for Taking Change, New York, Harperanl Row.
Burkill, Sue, 1997, Student Empowerment through Group Work: A case study, Journal of Geography in Higher Education, Vol. 21, No. 1, PP. 89-94.
Cheston, S. & L. Khun, 2002, Empowerment Women through Microfinance, In Pathways out of Poverty: Innovations in microfinance for the poorest families, Daley-Harris, Sam(Ed.), PP. 167-228.
Dyer, Caroline, Choksi, Archana, 1998, Education is like Wearing Glasses: Nomad’s views of literacy and empowerment, International Journal of Educational Development, Vol. 18, No. 5, PP. 405-413.
Higgins, W., 1999, Citizenship and Empowerment, Oxford university press and community development journal, Vol. 34, No. 4, PP. 287-307.
Hope S.R., Kempe Ronald, 2012, Engaging the Youth in Kenya: empowerment, education and employment, Journal of Adolescence and Youth, Vol. 17, No. 4, PP. 221-236.
Jayaweera, Swarna, 1997, Women, Education and Empowerment in Asia, Journal Gender and Education, Vol. 9, No. 4, PP. 411-424.
Leeson, George, Harper, Sarah, 2012, Inequalities in Access to Education: Failing to Provide Skills-Building and Empowerment to Girls, Population Ageing, No. 5, PP. 211-214.
Nichols, Joe D., Zhang, Guanglan, 2011, Classroom environments and student empowerment: An analysis of elementary and secondary teacher beliefs, Learning Environmental Research, No. 14, PP. 229-39.
Russell, Stephen et al., 2009, Youth Empowerment and High School Gay-Straight Alliances, Journal Youth Adolescence, No. 38, PP. 891-903.
Spreitzer, G.M., 1995, Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, measurement,Academy of Management Journal, Vol. 38, No. 5, PP. 1442-1465.
 
References in Persian
Abtahi, S. Hossein, Abesi, Saeed, 2007, Empowering Employees, first edition, Institution of Research and Education of Management, Tehran.
Azizi, N., 2010, Reflecting on the Challenges of High School Education in Iran in an Interaction with the System of Employment and Market, Quarterly Journal of Education, No. 112, PP. 99-128.
Ghahavandi, Maryam, 2012, The Analysis of the Relationship between Education and Economic Development in Iran (by the Sociological Approach of Education), Ms. Aras Campus, University of Tehran.
Haji Mohmmadkhan, Soolmaz, 2012, The Study of the Role of Knowledge Management Practices on the Psychological Empowering of Human Resources in Kish Free Zone, Ms. Kish Campus, University of Tehran.
Marsoosi, N., Bahrami, R., 2010, Sustainable Rural Development, Payam Noor Publication, Tehran.
Mehran, Golnar, 2011, The Study of the Procedure of Empowering Girls and Women in Education System of Iran, Quarterly Journal of Education, No. 87, PP. 59-92
Molaee, Mohsen, 2012, The Study of the Role of NGOs in Empowering Children in Difficult Situation, Master thesis, Department of Social Sciences, University of Tehran.
Saboori Khosroshahi, Habib, 2009, Education in the Globalization Era: Challenges and Strategies of Dealing with It, Quarterly Journal of Strategic Studies of Globalization, Vol. 1, No. 1.
Sarkararani, Mohammadreza, 2003, Comparative Education of Iran and Japan, first edition, Rooznegar Publication, Tehran.
Savari, Moslem, Shiri, Neamat-allah, 2010, The Role of Sources and Channels of Communication and Information in Empowering Rural Women in Divandarreh, Quarterly Journal of Rural Studies, Vol. 4, No. 2, PP. 265-384
Shariatzadeh, Mahdi, 2011, Challenges and Failures of Students’ Transitions from School to Market in Iran, Quarterly Journal of Education, No. 112, PP. 129-146.
Shorooshmehr, Homa, 2009, The Study of Factors and Strategies of Economic Empowering of Rural Women in Hamedan, Master Thesis, Department of Social Science,UT.
The File of the Identities of Villages of Markazi Province,2010.
UNESCO Report on the Analysis of Cultural, Social, and Environmental Programs and Policies in Iran in the Fourth Program with Regard to the Goals and Project of the Decade in the United Nations to Education with the Aim of Sustainable Development
Zare, Zohreh, 2011, The Study of Effective Factors on Empowering the High School Managers in Marv Dasht, Master thesis, Department of Psychology, UT.