تجاری‌شدن کشاورزی در بهره‌برداری‌های روستایی و واکاوی عوامل مؤثر بر آن با رویکرد مدل‌سازی ساختاری و تحلیل مسیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

معنای عام تجاری‌شدن کشاورزی، کشت تخصصی، تولید فراتر از نیازهای معیشتی و فروش آن در بازار است. مطالعه حاضر به سنجش تجاری‌شدن کشت توت‌فرنگی در شهرستان مریوان و تحلیل علّی عوامل مؤثر بر آن پرداخته است. 191 نفر از بهره‌برداران توت‌فرنگی‌کار شهرستان با استفاده از روش طبقه‌ای به‌عنوان‌ نمونه آماری تعیین شدند و داده‌های موردنیاز با انجام عملیات میدانی گردآوری شد. روایی ابزار گردآوری، محتوایی و پایایی آن مبتنی بر اجرای مطالعه مقدماتی و آزمون‌های آماری صورت گرفت. سنجش تجاری‌شدن کشت توت‌فرنگی براساس مؤلفه‌های تخصصی‌شدن، عمقی‌شدن، عملکرد، عرضه بازاری و توسعه کشت از محل درآمد محصول، با رویکرد معادلات ساختاری صورت گرفت. تحصیلات، سابقه، وسعت زمین در واحد بهره‌برداری، شیوه‌های نوین آبیاری، نیروی کار مزدی، فراگیری آموزش‌های حرفه‌ای و امید به آینده شغلی، متغیرهای مستقل بوده‌اند. روابط درونی بین آن‌ها و اثرگذاری‌های مستقیم و غیرمستقیم آن‌ها بر تجاری‌شدن کشت با تحلیل مسیر ارزیابی شد. سه گزینه نخست متغیرهای بیرونی و بقیه متغیرهای درونی مدل علّی‌ساختاری تحلیل بوده‌اند. استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری، با بیشترین میزان، اثر مستقیم و تحصیلات اثر غیرمستقیمی بر تجاری‌شدن کشت داشته‌اند. درمجموع اثرات، وسعت زمین در واحد بهره‌برداری، رضایت‌مندی، امید به آینده و استفاده از سیستم‌های نوین آبیاری بیشترین و استفاده از نیروی کار مزدی، سابقه و تحصیلات، کمترین تأثیر را بر تجاری‌شدن کشت توت‌فرنگی داشته‌اند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Agricultural Commercialization in Rural Farming Systems and Causal Interpretation of its Determinants Using Structural Equation Modeling and Path Analysis

نویسنده [English]

  • Abbas Amini
Associate Professor, Department of Geography and Rural Planning, Faculty of Geographical Sciences and Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran.
چکیده [English]

Commercial agriculture means production in large scale, specialized, and market-oriented cropping. The present study aims to identify the commercialization components of strawberry cultivation in Marivan township and to evaluate its determinants causally. A stratified random sample comprising of 191 stakeholders were interviewed to collect data. The dependent variables of strawberry cropping commercialization includes the area under cultivation, crop specialization, crop intensification, under cultivation area addition, crop yield and sale proportion. A set of economic, social, technical, and institutional factors operationalized and measured as the independent variables. Measuring of dependent scale was modeled using confirmatory factor analysis (CFA) and the path analysis approach was used to interpret its causal relationships with independent variables. Farms average area under cultivation, literacy and acquaintance of the family head, satisfaction with job and future hopefulness, informal vocational training, the degree of modern irrigation usage and level of wage labor utilization were the final constructive variables set of the study’s causal-structural model. First three variables are external- while the remaining are internal-structural model variables. Based on the total direct and indirect effects, farms average area under cultivation, satisfaction with job and future hopefulness and degree of modern irrigation usage had the most influence on commercialization of strawberry cultivation. Contrarily, the level of wage labor utilization, acquaintance, and literacy of the family head had minor influences on the commercialization of the strawberry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strawberry commercialization
  • Rural smallholders
  • Causal interpretation
  • Structural modeling
  • Marivan township

مراجع

Abdar, M. (2009) [Agricultural transition from traditional to modern systems in Boyerahmad County (Persian)]. Isfahan: University of Isfahan Publication.
Abdollahi, M. (1999). [Farming systems: A comparative study and evulution of farming systems in Iran (Persian)]. Tehran: Ministry of Jihad-e Keshavarzi Publication.
Ashraf, A. (1983). [Peasants, land and revolution (Persian)]. In Agah Book Collections, Agrarian and Peasantry Problems (pp. 6-49). Tehran: Agah Publication.
Ansari, H. (1997). [The role of cooperatives in agricultural transition from subsistence to commercial production (Persian)]. Agricultural Economics and Development, 13, 330-45.
Azimi, H. (1983). [Distribution of land and income at the verge of agrarian reforms (Persian)]. In Agah Book Collections, Agrarian and Peasantry Problems (pp. 75-95). Tehran: Agah Publication.
Darbandi, A. (2000). [Transition of traditional agriculture to modern one in rural areas of Aligudarz County (Persian)]. Isfahan: University of Isfahan Publication.
Ghahreman, B. (1983). [Two notes on commercial agriculture in Iran (Persian)]. In Agah Book Collections, Agrarian and Peasantry Problems (pp. 135-55). Tehran: Agah Publication.
Ghasemi, V. (2011). [Structural equation modeling in social researches using Amos Graphics (Persian)]. Tehran: Jamee Shenasan Publication.
Houman, H. (2006). [Structural equation modeling with LISREL application (Persian)]. Tehran: Samt Publication.
Jihad-e Keshavarzi Organization of Kurdestan Province (2012). [Reports and statistics of Plan and Programming Office (Persian)]. Retrieved from ???.
Kalantari, Kh. (2004). [Data processing and analysis in socio-economical researches (Persian)]. Tehran: Sharif Publication.
Lai, J. Y., & Lin, C. T. (2008). What factors drive corporate customer satisfaction with e-banking services? Paper presented at the 12th Pacific Asia Conference on Information Systems, Suzhou, China, 3-7 July 2008.
Mansourfar, K. (2007). [Advanced statistical methods using applied softwares (Persian)]. Tehran: University of Tehran Publication.
Moridi, S. (1997). [The necessity of commercialization in small farming holders (Persian)]. Agricultural Economics and Development, 13, 298-329.
Najafi, Gh. (1997). Management in commercial agriculture (Persian)]. Agricultural Economics and Development, 16, 59-88.
Nepal, R., & Thapa, G. P. (2009). Determinants of agricultural commercialization and mechanization in the hinterland of a city in Nepal. Applied Geography, 29(3), 377–89. doi: 10.1016/j.apgeog.2008.12.002
Nowshirvani, V. (1983). [The beginning of commercialization in Iran’s agriculture (Persian)]. In Agah Book Collections, Agrarian and Peasantry Problems (pp. 192-237). Tehran: Agah Publication.
Poole, N. D., Chitundu, M., & Msoni, R. (2013). Commercialization: A meta-approach for agricultural development among smallholder farmers in Africa? Food Policy, 41, 155–65. doi: 10.1016/j.foodpol.2013.05.010
Riwthong, S., Schreinemachers, P., Grovermann, C., & Berger, T. (2015). Land use intensification, commercialization and changes in pest management of smallholder upland agriculture in Thailand. Environmental Science & Policy, 45, 11–19. doi: 10.1016/j.envsci.2014.09.003
Taherkhani, M., & Rahmani, D. (2006). [Specialization of cultivation pattern and its role in rural development (Case study: Strawberry cultivation in Javroud region of Marivan County) (Persian)]. Journal of Spatial Planning, 10(1), 81-102.
پژوهش های روستائی
دوره 7، شماره 3
آبان 1395
صفحه 546-563

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 15 فروردین 1395
  • تاریخ بازنگری: 17 اردیبهشت 1395
  • تاریخ پذیرش: 16 تیر 1395

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار