عالمان مسئولیت‌پذیر و عملگرا: یادی از استاد دکتر مهدی طالب و استاد سیدمحسن حبیبی

نویسنده

دانشیار، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه
چه اینکه مرگ پدیده غیرقابل‌اجتناب و واقعیتی است که همگان با آن مواجه می‌شوند لیکن در بحبوحه و در گیرودار بحران بیماری همه‌گیر کووید 19 و در کنار اخبار ناگوار فوت روزانه چند ده هزار تن از مردم سرتاسر جهان، خبر از دست دادن چهره‌های علمی، آن هم به شکلی غریبانه، تأثر عمیق‌تری را به وجود آورد. دکتر مهدی طالب ازجمله استادانی بود که به دلیل ابتلا به عارضه قلبی و بیماری کرونا روز یکشنبه 5 مرداد 1399، پس از 75 سال عمر پربرکت و بعد از بالغ بر نیم‌قرن کار علمی و پژوهش و تدریس در دانشگاه تهران، دیده از جهان فانی فروبست و به دیار باقی شتافت.
بعد از دست دادن جناب آقای دکتر مهدی طالب استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، پیشنهاد شد به جهت پاسداشت آن استاد عزیز که علاوه بر نقش مؤثر در ایجاد و توسعه مباحث توسعه روستایی در مراکز دانشگاهی و نیز برقراری پیوند میان دانشگاه و نهادهای متولی توسعه روستایی در ایران، همکاری زیادی با مجموعه مجلات علمی پژوهشی و ازجمله فصلنامه پژوهش‌های روستایی داشتند، یادداشتی تدوین و در اولین شماره پیش‌رو منتشر شود.
یادداشت موردنظر در حال تدوین و تنظیم نهایی بود که ناگاه بانگ جرس برآمد و خبر از دست دادن استاد سیدمحسن حبیبی استاد بنام شهرسازی ایران داد. دکتر سیدمحسن حبیبی پس از سال‌ها مبارزه با بیماری قلبی و تنفسی، ششم مهرماه ۱۳۹۹ به دیار باقی شتافت. به‌رغم متفاوت بودن حوزه علمی این دو استاد فرهیخته، از آن رو که این دو چهره علمی از چند منظر، به‌ویژه بنیان تفکر و اندیشه علمی، ارتباط‌ها و مراودات تنگاتنگ علمی در حوزه کاربردی و نیز ارتباط و همکاری با حوزه جغرافیا مشابهت‌های زیادی با همدیگر داشتند، به نظر رسید که این نوشتار در پاسداشت هر دوی این عزیز ازدست‌رفته، نگاشته شود.
مبحث حاضر حول سه موضوع محوری «بنیان اندیشه‌ورزی در حوزه دانشی»، «نگاه به توسعه روستایی و نسبت آن با توسعه شهری» و «نوع نگاه به همکاری‌های بین‌رشته‌ای» تنظیم و تلاش شد تا در زمان بسیار کوتاه با بهره‌گیری از بخش‌هایی از آثار مکتوب و نیز مصاحبه‌هایی که با تعدادی از همکاران و شاگردان این دو استاد بزرگوار صورت گرفت، علاوه بر جبران بخش اندکی از حق بزرگی که این دو استاد بزرگ بر ما دارند، نمادهایی از رویکرد همگرایی در حوزه‌های مختلف دانشی برای حل معضلات علمی و اجرایی ارائه شود.

کلیدواژه‌ها


اسالمزاده، وحید )1395 ،)گفتوگو با مهدی طالب استاد جامعهشناسی روستایی دانشگاه تهران، جامعه روستایی در حال فروپاشی است/ توسعه روستایی متولی مشخص میخواهد.
احمد آخوندی، عباس )1399 ،)به یاد استاد مهدی طالب، یادنامه دکتر مهدی طالب، به کوشش جاللالدین رفیعفر، صص. 89-88
افتخاری، عبدالرضا رکنالدین )1399 ،)ادب و اخالق علمی، یادنامه دکتر مهدی طالب، به کوشش جاللالدین رفیعفر، صص. 87-84
بدری، سیدعلی )1399 ،)پرورش مهارتهای زندگی در دانشجویان، یادنامه دکتر مهدی طالب، به کوشش جاللالدین رفیعفر، صص. 34-129
رضوانی، محمدرضا )1399 ،)رویکرد میانرشتهای، یادنامه دکتر مهدی طالب، به کوشش جاللالدین رفیعفر، صص. 28- 127
شکوئی، حسین )1381 ،)اندیشههای نو در فلسفه جغرافیا، جلد اول، چاپ پنجم، انتشارات گیتاشناسی، تهران.
شکوئی، حسین )1382 ،)اندیشههای نو در فلسفه جغرافیا، جلد دوم: فلسفههای محیطی و مکتبهای جغرافیایی، چاپ اول، انتشارات گیتاشناسی، تهران.
عنبری، موسی )بیتا( ایبنا: کانال روستا پژوهی، توسعه و ایرانشناسی. مصاحبه با چند تن از شاگردان استاد سیدمحسن حبیبی )1399)
یوسفوند، سامان )1399 ،)تولید علم اجتماعی در گرو فهم زیستجهانها، یادنامه دکتر مهدی طالب، به کوشش جاللالدین رفیعفر، صص. 58-1