بررسی سیر تکامل خانه‌های روستایی جلگه‌ای گیلان با استفاده از روش تشابه‌سنجی فرم و روابط فضایی پلان‌ها (موردمطالعه: شهرستان تالش)

نوع مقاله : مقاله برگرفته از پایان نامه

نویسندگان

1 گروه معماری، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاداسلامی، جزیره کیش، ایران.

2 گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

خانه یکی از ضروری‌ترین نیازهای بشر است که درگذر زمان فضاهای موجود آن به‌واسطه نیازها و تغییرات برون‌زا، ساختاری متفاوت به خود گرفته است. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال بررسی خانه‌های روستایی تالش با هدف استخراج الگوهای تکامل یافته است؛ تا با شناسایی ویژگی‌ها و تغییرات انجام‌گرفته در آن، بتوان در طراحی الگوی مسکن روستایی مورداستفاده قرار داد. لذا به‌منظور دستیابی به این اهداف، اطلاعات پژوهش حاضر بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی گردآوری شده و با روش تحقیق کمی و کیفی مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است. در این پژوهش با فرض اینکه به کمک فرمول‌های ریاضی و داده‌های عددی در پلان می‌توان هدف پژوهش را محقق نمود، در مرحله کمی آن پلان150 خانه روستایی که به‌صورت هدفمند و از مناطق مختلف تالش انتخاب شده‌اند، با استفاده از روش‌ داده‌کاوی و زبان برنامه‌نویسی پایتون مورد شباهت‌سنجی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی الگوهای تکامل‌یافته پژوهش حاکی از آن است در منطقه تالش فرم مستطیل، جهت‌گیری شرقی- غربی پلان و قرارگیری ایوان در سمت جنوب از خصوصیات مشترک در تمامی خانه‌های بومی یافته شده در این منطقه است. در این خانه‌ها ایوان که نقش مؤثری در تشکیل فرم و ارتقا عملکرد فضاها داشته است با گذر زمان از مساحت آن کاسته و با انتقال آن به میانه بنا موجب شده است تا فرم خانه‌ها نسبت به قبل محصورتر گردد. همچنین بررسی الگوی خانه‌های متداول نشان می‌دهد با تفکیک فضاهای مختلف به دلیل عدم وجود آن درگذشته، امروزه بر عملکرد فضاهای بسته نیز افزوده شده است. 

کلیدواژه‌ها